Ο βιασμός ραντεβού ή αλλιώς ο βιασμός γνωριμίας (date rape) είναι μια από τις πολλές μορφές βιασμού και μια από τις συνηθέστερες. Πρόκειται για μια σεξουαλική επίθεση η οποία συνέβη, συνήθως, σε ρομαντικά ραντεβού ή γνωριμίες ανάμεσα σε δύο άτομα. Με άλλα λόγια, η ρομαντική συνάντηση καταλήγει με ένα από τα άτομα να βιάζει το άλλο. Βάσει στατιστικών μελετών τα θύματα είναι συχνότερα γυναίκες οι οποίες ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 16-24 ετών. Εκτός από αυτό, ο βιασμός ραντεβού είναι, δυστυχώς, χαρακτηριστικό φαινόμενο σε μπαρ και κλαμπ – ειδικά σε φοιτητικά πάρτυ – όπου γίνεται κατανάλωση αλκοολούχων ποτών και ναρκωτικών ουσιών. Συγκεκριμένα παραδείγματα τέτοιων περιστατικών αποτελούν θύτες που εκμεταλλεύονται άτομα τα οποία έχουν μεθύσει ή που γενικότερα έχουν καταναλώσει ουσίες σε τέτοιο βαθμό που σχεδόν χάνουν τις αισθήσεις τους και δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν τι συμβαίνει και που, προφανώς, δεν μπορούν να συναινέσουν. Ακόμη, η άμεση εικόνα του βιασμού γνωριμίας παραπέμπει σε ένα άτομο του οποίου του έχουν ρίξει εν άγνοιά του κάποιο χάπι βιασμού για να χάσει τις αισθήσεις του και να το εκμεταλλευτούν.
Το 2017, με σκοπό την πρόληψη και την προστασία πιθανών θυμάτων αυτής της αισχρότητας, 3 μαθήτριες σε ένα Λύκειο στο Μαϊάμι της Φλόριντα, οι Victoria Roca, Susana Cappello και Carolina Baigorri εφηύραν ένα καλαμάκι το οποίο μπορεί να δείξει μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα εάν έχουν ρίξει κάποια ναρκωτική ουσία στο ποτό σου. Η σωτήρια αυτή εφεύρεση ονομάστηκε Smart Straw (Έξυπνο Καλαμάκι) και ουσιαστικά ήταν η εργασία των τριών κοριτσιών για το μάθημα της επιχειρηματικότητας στο σχολείο τους. Πώς λειτουργεί αυτό το θαυματουργό εργαλείο; Ειδικότερα, έχει δύο γραμμούλες στην μια άκρη οι οποίες αλλάζουν χρώμα – γίνονται σκούρο μπλε – μόλις το καλαμάκι έρθει σε επαφή με μια από τις παρακάτω χημικές ουσίες οι οποίες και είναι οι πιο συχνές ουσίες που χρησιμοποιούνται στους βιασμούς γνωριμίας:
– Φλουνιτραζεπάμη ή αλλιώς Rohypnol, το χάπι του βιασμού,
– Γάμμα-υδροξυβουτυρικό οξύ (GHB),
– Κεταμίνη.
Αν και η ιδέα αυτή δεν τους έφερε τον βαθμό που διεκδικούσαν – επειδή, σύμφωνα με το καθηγητά, η εργασία τους δεν είχε μεγάλη συσχέτιση με το ζητούμενο (γεγονός που δείχνει την στάση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων σχετικά με τόσο σημαντικά κοινωνικά ζητήματα) – η προσπάθεια και μόνο ήταν αρκετή για να προσελκύσει την απαραίτητη προσοχή για να χρηματοδοτηθεί η εφεύρεση. Έχουν γίνει διάφορες καμπάνιες για να μαζευτούν χρήματα για την χορήγηση του Smart Straw, το οποίο είναι ακόμη σε επεξεργασία κι εξέλιξη, ενώ ένας άλλος στόχος είναι να γίνει και οικολογικό. Ταυτοχρόνως, στην πορεία προς έκδοση βρίσκεται και το δίπλωμα για πώληση και διαφήμιση του προïόντος από την μεριά των κοριτσιών.
Τέλος, η Carolina Baigorri, μια από τις τρεις εφευρέτριες, έκανε την εξής δήλωση για το έργο τους: “Γνωρίζουμε ότι δεν είναι μια λύση επειδή δεν μπορεί να δώσει τέλος στους βιασμούς, αλλά ελπίζουμε να μειώσουμε τον αριθμό των περιστατικών βιασμού και τις επικίνδυνες καταστάσεις στις οποίες μπορεί να βρεθεί ένα άτομο λόγω των συγκεκριμένων ναρκωτικών ουσιών.”
Παρομοίως, το 2014, μια επιχείρηση με το όνομα DrinkSavvy, παρουσίασε όχι μόνο ένα καλαμάκι, αλλά γενικότερα είδη κατανάλωσης ποτών, όπως ποτήρια και κούπες που ανιχνεύουν το χάπι του βιασμού και παρεμφερείς ουσίες αλλάζοντας χρώμα στην επαφή μαζί τους. Ο ιδρυτής αυτού του σετ ανιχνευτών, ο Mike Abramson, είχε πέσει ο ίδιος θύμα αυτών των ουσιών, αλλά, ευτυχώς, τα φιλικά του πρόσωπα τον πήγαν σπίτι ασφαλή. Ο Abramson δηλώνει πως το επόμενο πρωί, η αίσθηση ότι δεν θυμόταν απολύτως τίποτα από το προηγούμενο βράδυ ήταν τρομακτική. Έπειτα από αυτήν την εμπειρία, αποφάσισε να συνεργαστεί με χημικούς για να δημιουργήσουν μαζί κάποια συσκευή με σκοπό την καταπολέμηση αυτού του φαινομένου. Αν και υπήρχαν ήδη κουτάκια για εξέταση ποτών σε μορφή χάρτινων καρτελών, αυτή η επιλογή δεν ήταν ό,τι πιο βολικό για τους χώρους διασκέδασης. Έτσι, κατέληξαν σε ένα σετ ειδών κατανάλωσης ποτών. Τα κομμάτια αυτού του σετ αλλάζουν χρώμα μέσα σε 3 δευτερόλεπτα αφού βρεθούν σε επαφή με τις ουσίες Rohypnol, GBH ή κεταμίνη, ώστε το άτομο να μπορέσει να προστατευτεί από τους θύτες και οποιαδήποτε απόπειρα βιασμού. Ο ιδρυτής παραδέχεται ότι οι περισσότερες περιπτώσεις βιασμού γνωριμίας είναι αυτές στις οποίες οι θύτες εκμεταλλεύονται άτομα τα οποία έχουν ήδη καταναλώσει αλκοόλ ή άλλες ουσίες χωρίς χρήση χαπιού για βιασμό. Παρόλα αυτά, αυτό δεν σημαίνει ότι οι περιπτώσεις στις οποίες χρησιμοποιείται το χάπι βιασμού είναι λιγότερο επικίνδυνες και γι΄αυτό χρειάζεται να περιοριστεί και μειωθεί ο κίνδυνος.
Το έργο αυτό απέκτησε τεράστια υποστήριξη μέσω της συλλογικής χρηματοδότησης και της προσέγγισης από ιδιοκτητά μπαρ και εστιατορίων. Παραδόξως και δυστυχώς, από το 2014 μέχρι τώρα δεν έχει εκδοθεί κανένα προïόν.
Ενώ η πορεία του DrinkSavvy μπορεί να μην ήταν η καλύτερη, αναμένουμε εξελίξεις σχετικά με το Smart Straw των τριών μαθητριών από το Μαϊάμι και πιθανότατα από πολλές άλλες πρωτοβουλίες και έργα για την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης. Το κοινό σημείο που έχουν όλα αυτά τα πρότζεκτ και στο οποίο πέτυχαν τον στόχο τους είναι η ενημέρωση και, κυρίως, η ευαισθητοποίηση γύρω από το θέμα του βιασμού γνωριμίας μέσω ορισμένων ουσιών. Άνοιξαν μια συζήτηση για ένα πρόβλημα το οποίο πλήττει την κοινωνία μας σε μεγάλο βαθμό ακόμη και σήμερα, την εποχή του MeToo. Αυτές οι συζητήσεις είναι απαραίτητο να γίνονται σε σχολεία, σε σπίτια, σε εργασιακούς χώρους και παντού, ώστε σταδιακά να διαμορφώσουμε μια κοινωνία στην οποία δεν θα πρέπει να φοβόμαστε εάν μας έχουν βάλει κάποια ουσία μέσα στο ποτό. Δεν πρέπει να προσέχουν οι άνθρωποι, πρέπει να καταδικάζονται και να τιμωρούνται οι θύτες και να καταπολεμείται η κουλτούρα του βιασμού με ό,τι αυτή συνεπάγεται.
