ΥΠΟΓΡΑΦΕΙ Η ΕΛΛΗ ΣΤΟΥΡΝΑ
Είναι ηθικά τα πυροτεχνήματα;
Ζώα: Επιπτώσεις στην ψυχική και σωματική υγεία των μη ανθρώπινων ζώων
από τις επιδείξεις πυροτεχνημάτων.
Σκύλοι και γάτες
Κάθε χρόνο τις περιόδους των γιορτών και ιδιαίτερα λίγο πριν από την Ανάσταση και
την Πρωτοχρονιά οι λογαριασμοί των φιλόζωων στο facebook γεμίζουν με
προειδοποιητικές εικόνες και αναρτήσεις για τους σκύλους και τις γάτες που ζουν στα
σπίτια μας. Όπως μας ενημερώνουν οι δημοσιεύσεις αυτές, τα ζώα αυτά πάσχουν από
τη λεγόμενη κροτοφοβία -οι σκύλοι σε ποσοστό που προσεγγίζει το 45%, (τον φόβο
δηλαδή για τους έντονους ήχους που συνοδεύουν τα πυροτεχνήματα ή τους
κεραυνούς) και άρα πρέπει να προσέχουμε ιδιαίτερα και να μην τα αφήνουμε
εκτεθειμένα σε αυλές και μπαλκόνια, καθώς είναι πολύ πιθανό να το σκάσουν, και
ακόμα περισσότερο να μην τα δένουμε αφού υπάρχει μεγάλη πιθανότητα πνιγμού.
Τα ζώα που τρέχουν πανικόβλητα και φεύγουν από τα σπίτια τους κινδυνεύουν να χτυπηθούν από διερχόμενα αυτοκίνητα. Ακόμα, πολλοί σκύλοι που έρχονται σε επαφή με αυτοσχέδια πυροτεχνήματα τα περνούν για παιχνίδι, με αποτέλεσμα αυτά να εκρήγνυνται στο στόμα τους. Επίσης, κάτι που συμβαίνει συχνά είναι η πρόκληση εγκαυμάτων σε ζώα που τυχαίνει να βρεθούν κοντά στις επιδείξεις αλλά ακόμα και η πρόκληση βλαβών στα αυτιά τους, ακόμα και ανεπανόρθωτων, αφού έχουν πολύ πιο ευαίσθητη ακοή από αυτή των ανθρώπων (ιδιαίτερα οι γάτες). Τέλος, ο πανικός που προκαλείται από τους δυνατούς θορύβους μπορεί να οδηγήσει σε στομαχικά προβλήματα με αποτέλεσμα την απώλεια όρεξης, τη διάρροια και τους έντονους πόνους στο στομάχι των ζώων.
Όλα τα παραπάνω, συντελούν στο να γεμίζουν τα καταφύγια και τα κτηνιατρεία τις επόμενες ημέρες των εορτών με σκύλους και γάτες που έχουν τραυματιστεί, αρρωστήσει, χαθεί ή ακόμα και χτυπηθεί θανάσιμα.
Άλογα
Όπως μας ενημερώνει ο βρετανός δημοσιογράφος Chas Newkey-Burden τον
Οκτώβριο που μας πέρασε “ένα άλογο στο Lincolnshire τρομοκρατήθηκε τόσο από μία
κοντινή επίδειξη [πυροτεχνημάτων] που πήδηξε έξω από το χωράφι όπου βρισκόταν
και χτυπήθηκε από ένα αυτοκίνητο στον αυτοκινητόδρομο. Ο φροντιστής του αναφέρει ότι θα χρειαστούν έξι μήνες για να κλείσουν τα τραύματα. Πολλά άλογα έχουν πεθάνει σε παρόμοια συμβάντα. Τον περασμένο χρόνο, ένα στειρωμένο άλογο δύο ετών βρέθηκε στο Wirral, πιασμένο σε συρματόπλεγμα, αφού προσπάθησε να ξεφύγει από μία τοπική εκδήλωση με πυροτεχνήματα. Σημάδια παντού στο χωράφι έδειξαν ότι έτρεχε πανικόβλητο γύρω γύρω για αρκετή ώρα πριν βρει το τραγικό του τέλος. Σε κάποια άλογα έχει γίνει ευθανασία, μεταξύ αυτών και σε ένα πουλάρι τεσσάρων μηνών, το οποίο ‘τρελάθηκε’ όταν άκουσε κοντινά πυροτεχνήματα”. Ακόμα, όπως επεσήμανε ένας εκπρόσωπος της British Horse Society στη MailOnline: οι ίδιοι έχουν δεχτεί 92 αναφορές από το 2010 έως το 2016 για ατυχήματα αλόγων εξαιτίας των πυροτεχνημάτων. Μάλιστα 4 από αυτά ήταν θανατηφόρα.
Πουλιά και μικρά θηλαστικά
Τα πουλιά και τα μικρά θηλαστικά που ζουν στις αυλές των σπιτιών ή τα δάση
καταβάλλονται επίσης από πανικό από τους δυνατούς θορύβους αλλά και τον καπνό
που συνοδεύει την ρίψη πυροτεχνημάτων. Τα πουλιά ιδιαίτερα συχνά πετούν πολύ
μακριά προς τη θάλασσα, αποπροσανατολίζονται και χάνουν τις φωλιές τους, ή
προσκρούουν σε αντικείμενα και κτίρια με αποτέλεσμα τον βίαιο θάνατό τους που
προκαλείται από το σπάσιμο του λαιμού από την πρόσκρουση. Το γεγονός αυτό,
μάλιστα, έγινε ιδιαίτερα γνωστό στο ευρύ κοινό όταν, όπως φαίνεται, τα
Πυροτεχνήματα της γιορτής της Πρωτοχρονιάς σε μία περιοχή στο Αρκάνσας
οδήγησαν σε θάνατο πάνω από 3000 πουλιά. Ο αποπροσανατολισμός και τα
ατυχήματα των πουλιών και των μικρών θηλαστικών όπως είναι οι σκίουροι, έχουν
ένα ακόμη άσχημο αποτέλεσμα: πολλά μωρά μένουν απροστάτευτα και ορφανά στις
φωλιές τους και κινδυνεύουν να πεθάνουν αργά από ασιτία. Τις μέρες που έπονται
αυτών που ο ουρανός γεμίζει πυροτεχνήματα, τα καταφύγια άγριων ζώων γεμίζουν με
τη σειρά τους χτυπημένα, τρομαγμένα ή ορφανά ζώα του δάσους τα οποία, όπως
περιγράφουν οι διασώστες τους, τρέμουν από το φόβο τους και συχνά δεν τρώνε ούτε
πίνουν, παρά μόνο προσπαθούν να κρυφτούν μέσα στα κλουβιά τους. Τέλος, πολλές
φορές τα άγρια ζώα φωλιάζουν σε στάχτες με αποτέλεσμα την πρόκληση ακόμα και
θανατηφόρων εγκαυμάτων σε αυτά.
Υδρόβια ζώα
Τα νερά στις λίμνες και τα ποτάμια τις ημέρες που έπονται των επιδείξεων γεμίζουν
με τα τοξικά απόβλητα των πυροτεχνημάτων, στα οποία θα αναφερθώ παρακάτω, στη
θεματική για το περιβάλλον. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δηλητηρίαση
των ψαριών αλλά και των άλλων ζώων που θα τραφούν στη συνέχεια με αυτά (ακόμα
και πουλιά όπως πάπιες και κύκνοι), οδηγώντας πλήθος ζώων σε αργό και επώδυνο
θάνατο.
Για τους παραπάνω λόγους η βρετανική Royal Society for the Prevention of Cruelty
to Animals ξεκίνησε το 2016 μία καμπάνια με συλλογή υπογραφών ενάντια στις
επιδείξεις με πυροτεχνήματα.
Άνθρωποι
Επιπτώσεις στην ψυχική και σωματική υγεία των ανθρώπων από τις
επιδείξεις πυροτεχνημάτων
Οι τραυματισμοί, από τα απλά εγκαύματα μέχρι τη μόνιμη απώλεια ακοής ή όρασης,
ακόμα και ο θάνατος, είναι ανάμεσα στις συχνές συνέπειες που έχει στους ανθρώπους
η ρίψη πυροτεχνημάτων. Όπως φαίνεται από σχετική μελέτη του 2002, οι γιατροί στα
επείγοντα των νοσοκομείων των Η.Π.Α. καλούνται να περιθάλψουν από 7300 έως
12500 άτομα ανά έτος μόνο από τραυματισμούς που προκλήθηκαν από
πυροτεχνήματα (μετρήσεις από το 1991 έως το 2002 που πραγματοποιήθηκε η
έρευνα). Επίσης, όπως φαίνεται τα παιδιά είναι 11 φορές πιο πιθανό να
τραυματιστούν από πυροτεχνήματα.
Αναφορικά τώρα με τις ομάδες που είναι πιο επιρρεπείς στο να έχουν συνέπειες στην
υγεία τους από τη ρίψη πυροτεχνημάτων μία από αυτές αποτελούν τα άτομα που
πάσχουν από επιληψία τα οποία είναι πιθανό να παρουσιάσουν επιληπτική κρίση,
αλλά και όσες και όσοι πάσχουν από άσθμα που μπορεί να δυσκολευτούν εξαιτίας
των καπνών από τα πυροτεχνήματα. Μία ακόμη σημαντική ομάδα ανθρώπων που
υφίστανται τις ψυχολογικές πλέον συνέπειες των επιδείξεων πυροτεχνημάτων είναι
τα άτομα που έχουν επιζήσει από πόλεμο και γενικά όσες και όσοι πάσχουν από
μετατραυματικό στρες. Μάλιστα, τον Δεκέμβριο του 2015 στο γερμανικό Arnsberg
πάρθηκε η απόφαση απαγόρευσης των πυροτεχνημάτων σε περιοχές που κατοικούν
πρόσφυγες που έχουν επιζήσει από τον πόλεμο. Ο λόγος για το παραπάνω είναι το
πιθανό τραύμα που μπορεί να προκληθεί στους ανθρώπους αυτούς από τους δυνατούς
ήχους μετά από την επαφή τους με βομβαρδισμούς και πυροβολισμούς. Όπως
σχολιάζει σχετικά με την απόφαση αυτή στην Deutsche Welle ο Dr Joachim Bauer,
ένας ψυχοθεραπευτής από το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Freiburg: “Η
επαφή με ερεθίσματα που έπαιξαν ρόλο στο τραύμα όπως εικόνες, μυρωδιές και ήχοι
μπορεί να ενεργοποιήσει ξανά συμπτώματα μετατραυματικού στρες όπως η
αναβίωση της τραυματικής εμπειρίας, το άγχος, ο πανικός, το σοκ και το πάγωμα”.
Όπως αναφέρεται από το Combat Stress, μία Οργάνωση ψυχικής υγείας για
βετεράνους πολέμου, οι ίδιοι έλαβαν το 2013 9% περισσότερες κλήσεις στην 24ωρη
τηλεφωνική γραμμή βοήθειάς τους τον Νοέμβριο από ότι τους υπόλοιπους μήνες του
χρόνου.
Άνθρωποι: συνθήκες εργασίας στη βιομηχανία παραγωγής πυροτεχνημάτων
Όπως φαίνεται, όταν αναφερόμαστε σε παρασκευή πυροτεχνημάτων, όπως και σε
άλλα πράγματα, η χώρα-κλειδί είναι η Κίνα, η οποία, πέρα από το γεγονός ότι
αποτελεί την πατρίδα των πυροτεχνημάτων, φαίνεται να εξάγει μέχρι και σήμερα τη
συντριπτική πλειοψηφία αυτών, με ποσοστό που φτάνει το 88,1% των παγκόσμιων
εξαγωγών. Επίσης, με βάση την έρευνα της U.S.- China security review commission
που εκδόθηκε τον Αύγουστο του 2017 τα πυροτεχνήματα είναι και ανάμεσα στα
επικρατέστερα προϊόντα που εξάγονται από την Κίνα ενώ παρασκευάζονται από
κρατούμενους και κρατούμενες που εξαναγκάζονται σε εργασία ανάμεσα στις
φυλακές.
Η υποχρεωτική αυτή εργασία για την παρασκευή των προϊόντων αυτών
διαρκεί από 10 έως 15 ώρες την ημέρα και εξοντώνει τα άτομα που κρατούνται στις κινέζικες φυλακές.
Τέλος, μία και μόνο αναζήτηση στο διαδίκτυο με θεματική “Κίνα
και πυροτεχνήματα” μπορεί να διαφωτίσει το κάθε άτομο για το πόσα ατυχήματα
οδηγούν σε τραυματισμό και θανάτωση των ατόμων που εργάζονται στη βιομηχανική
αυτή παραγωγή. Ενδεικτικά, σε διάστημα μόλις μίας εβδομάδας το 2003
προκλήθηκαν 4 εκρήξεις σε μονάδες παρασκευής πυροτεχνημάτων στην Κίνα που
είχαν ως αποτέλεσμα τουλάχιστον 31 θανάτους. Οι μονάδες αυτές απασχολούν άτομα
και από την παιδική τους ηλικία, υποχρεώνουν το λιγότερο σε 10ωρη εργασία για
επτά ημέρες την εβδομάδα η οποία μάλιστα πληρώνεται με το κομμάτι. Η ασφάλιση
συχνότατα δεν παρέχεται και τα άτομα καλούνται να καλύψουν μόνα τους την
περίθαλψή τους σε τυχόν περίπτωση ατυχήματος.
Ακόμα, και στη Γουατεμάλα απασχολούνται πολλά μικρά παιδιά από την ηλικία μόλις των 6 ετών στην επικίνδυνη εργασία για την παραγωγή πυροτεχνημάτων.
Τα χημικά που εισπνέουν τα παιδιά είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα ενώ συχνά τα υλικά που χρησιμοποιούν είναι αμφιβόλου προέλευσης με αποτέλεσμα να αυξάνεται και ο κίνδυνος ατυχημάτων και εκρήξεων.
Η Ινδία είναι και αυτή μία χώρα στην οποία συναντάμε το συνδυασμό παιδικής
απασχόλησης και παρασκευής πυροτεχνημάτων. Η ινδική πόλη Sikavasi είναι μία
πόλη που είναι γνωστή για τρεις μεγάλους τομείς απασχόλησης: την τυπογραφία, την
παρασκευή πυροτεχνημάτων και την παρασκευή σπίρτων. Οι βιομηχανίες αυτές, και
ιδιαίτερα οι δύο τελευταίες χρησιμοποιούν σε μεγάλο βαθμό μικρά παιδιά ως εργάτες
και εργάτριες. Η εργασία, και ακόμα περισσότερο η παιδική εργασία, είναι ιδιαίτερα
φτηνή στην περιοχή, κυρίως εξαιτίας της απουσίας εναλλακτικών κλάδων
απασχόλησης. Η παρασκευή πυροτεχνημάτων και σπίρτων γίνεται κυρίως από
γυναίκες και παιδιά και σε αυτή βασίζεται η επιβίωση των περισσότερων οικογενειών
της ευρύτερης περιοχής της πόλης Sikavasi, στην οποία και παράγεται το 90% των
πυροτεχνημάτων και το 75% των σπίρτων της Ινδίας.
Ακόμα, όπως και στη Γουατεμάλα, μεγάλο είναι το ποσοστό της παράνομης παραγωγής πυροτεχνημάτων σε σπίτια, τα οποία φυσικά παρασκευάζονται και με πιο επικίνδυνα υλικά για τους ανθρώπους, τα ζώα και το περιβάλλον. Όπως και στη Γουατεμάλα, η εργασία στην παρασκευή πυροτεχνημάτων δεν έχει αργίες, είναι πολύωρη και πληρώνεται με το κομμάτι.
Τις εποχές που η παρασκευή πυροτεχνημάτων σταματά, τα άτομα που
εργάζονται σε αυτή δεν παίρνουν καθόλου μισθό και αναγκάζονται να αναζητήσουν
άλλο τομέα απασχόλησης για την επιβίωσή τους. Χιλιάδες παιδιά απασχολούνται
στην παρασκευή πυροτεχνημάτων με αποτέλεσμα, πέρα από την έκθεσή τους σε
κίνδυνο, την αδυναμία τους να παρακολουθήσουν τα σχολικά μαθήματα και άρα τον
δια βίου εξαναγκασμό τους σε κακοπληρωμένες και με άθλιες συνθήκες εργασίες.
Πέρα από το υψηλό ποσοστό ατυχημάτων, τα άτομα που εργάζονται στην παρασκευή
πυροτεχνημάτων εμφανίζουν σε συντριπτικό ποσοστό (περίπου 90%) άσθμα.
Παρόμοιες αναφορές συναντά κανείς και στην αναζήτηση των συνθηκών παραγωγής
πυροτεχνημάτων και στη Σρι Λάνκα.
Περιβάλλον
Όπως αναφέρει η Alexandra Franklin-Cheung, περιβαλλοντική ερευνήτρια, τα
πυροτεχνήματα εκπέμπουν ένα μείγμα χημικών στην ατμόσφαιρα, πολλά εκ των
οποίων είναι επιβλαβή για τους ανθρώπους, τα ζώα και το περιβάλλον. Τα έντονα
χρώματα στις επιδείξεις πυροτεχνημάτων προέρχονται από μείγμα μετάλλων, όπως
βάριο και αλουμίνιο που έχουν αρνητικές συνέπειες για την υγεία ανθρώπων και
ζώων. Ακόμα, για την παραγωγή του οξυγόνου που απαιτείται για μία έκρηξη, πολλά
πυροτεχνήματα περιέχουν οξειδωτικά που είναι γνωστά ως υπερχλωρικά άλατα. Αυτά
διαλύονται στο νερό, μολύνουν ποτάμια, λίμνες και πόσιμο νερό. Τέλος, τα
πυροτεχνήματα απελευθερώνουν ένα λεπτό σύννεφο καπνού, κάτι που επηρεάζει την
ποιότητα του αέρα. Όπως, μάλιστα, αναφέρει ο Gary Fuller, εκπρόσωπος της μελέτης
ποιότητας του αέρα στο King’s College του Λονδίνου, τα σωματίδια μετάλλων που
ανιχνεύτηκαν σε μεγάλες γιορτές με πυροτεχνήματα στην Ινδία και την Αγγλία
φαίνεται να καταστρέφουν την άμυνα των πνευμόνων πολύ περισσότερο από ότι την
καταστρέφει η ρύπανση από τα μέσα μεταφοράς.
Για όλους τους παραπάνω λόγους και σίγουρα πολλούς ακόμα, αξίζει στις επόμενες
γιορτές να μην στηρίξουμε εκδηλώσεις με πυροτεχνήματα και φυσικά να μην τα
χρησιμοποιούμε στους εορτασμούς μας. Τα πυροτεχνήματα προκαλούν πολύ πόνο
στα μη ανθρώπινα ζώα και τους ανθρώπους και καταστρέφουν το περιβάλλον. Και,
όλα αυτά, χωρίς να έχουν καμία προφανή χρησιμότητα, αφού είναι βέβαιο πως
μπορούμε να γιορτάσουμε και να περάσουμε όμορφα εύκολα και χωρίς αυτά.
