ΥΠΟΓΡΑΦΕΙ Η Μαρία Ιωαννίδου
«Η ισότητα ευκαιριών είναι η ουσία της κοινωνικής δικαιοσύνης»
-Tony Honoré
«Η ισότητα είναι η ψυχή της ελευθερίας. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει ελευθερία χωρίς αυτήν».
– Frances Wright.
Η τελευταία εβδομάδα ήταν μια επίπονη εβδομάδα και συνέχεια στριφογυρίζει στο μυαλό μου το εξής «Σε τι κοινωνία ζούμε?». Γυναικοκτονίες, κακοποιήσεις ζώων συντροφιάς, άνισα δικαιώματα στην ζωή, την αγάπη και την δέσμευση. Δεν είναι ένα φαινόμενο τελευταίας εβδομάδας αλλά κάτι το οποίο είναι καθημερινότητα πλέον και κάπως έχουμε απευαισθητοποιηθεί από όλο αυτό, και πλέον το παρατηρούμε σαν ένα απλό γεγονός -στενάχωρο μεν για πολλούς αδιάφορο για άλλους. Βουτηγμένοι στις δυσκολίες μας και τα καθημερινά μας προβλήματα σταματήσαμε να νοιαζόμαστε για τους άλλους και ξαφνικά συνειδητοποιώ ότι όλοι εμείς είμαστε η κοινωνία. Όλη αυτή η αδιαφορία είναι εν μέρη συνυπεύθυνη για την ερώτηση «σε τι κοινωνία ζούμε». Πολλοί από εμάς σε περιστατικά αδικίας και διάκρισης οργιζόμαστε, θυμώνουμε, θλιβόμαστε και πονάμε. Συντετριμμένοι από ότι γίνετε προχωράμε γιατί μας έμαθαν «η ζωή είναι άδικη» «δεν γίνεται να αλλάξεις την κοινωνία και το σύστημα» ή «it is what it is».
Μουδιασμένοι λοιπόν προχωράμε. Υπάρχουν όμως και κάποιοι άνθρωποι που αφιερώνουν όλη τους την ζωή για να καταργήσουν κάθε μορφή αδικίας και διάκρισης αλλά ακόμα και αυτοί κάποιες στιγμές δεν αντέχουν άλλο. Δεν αντέχουν την τόση αδικία και δεν ξέρουν τι να την κάνουν.
Μόνο την εβδομάδα που μας πέρασε στην Ελλάδα μάθαμε τα εξής :
- Άνθρωπος έσπρωξε με το πόδι του γάτα
- Επιστολή ιερέων προς το Κο Μητσοτάκη για την καμπάνια του «πες το ναι» στα ίσα δικαιώματα γάμου στα ομοφυλόφιλα ζευγάρια.
- Αθωώθηκαν οι αστυνομικοί στην υπόθεση του Ζακ Κωστόπουλου μετά από 4 ολόκληρα χρόνια.
- Μόνο 10 χρόνια φυλάκισης στον κοσμηματοπώλη και στον μεσίτη για τον θάνατο του Ζακ.
- ΑΚΟΜΑ ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΟΚΤΟΝΙΑ όπου άντρας σκότωσε την σύζυγο του.
- Βίασαν μια 19χρονη και όταν πήγε να το καταθέσει η αστυνομία είπε ότι θα βρει εκείνη τον μπελά της. Αντ΄αυτού της προτείναν να καλέσουν τον φερόμενο δράστη να του κάνουν συστάσεις.
ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΤΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ και πολλά άλλα μαζί με αυτά γίνονται αλλά δεν βλέπουν το φως της δημοσιότητας , αυτά είναι μόνο κάποια από τα οποία έλαβαν μέρος την περασμένη εβδομάδα.
Στην προσπάθεια ανάλυσης όλων αυτών τον περιστατικών βλέπω παντού ένα κοινό παρονομαστή « ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΝΩΤΕΡΟΤΗΤΑΣ/ΔΙΑΚΡΙΣΗ»
Διάκριση στο κομμάτι που έχει να κάνει με τον άντρα που έσπρωξε την γάτα, καθώς θεωρεί ότι έχει την δύναμη και την κυριαρχία να βλάψει ένα πλάσμα κατώτερο του ανθρωπίνου είδους. Διάκριση ως προς την αντιμετώπιση διότι όσοι ευαισθητοποιήθηκαν για την γατούλα δεν αντιλαμβάνονται ότι το γουρουνάκι που τρώνε στο σουβλάκι τους είναι και αυτό συναισθανόμενο πλάσμα και έχει τα ιδιά δικαιώματα.
Διάκριση ως προς την αντιμετώπιση της καμπάνιας «πες το ναι». Οι ιερείς στέλνουν μια επιστολή να διαμαρτυρηθούν ως προς το κομμάτι ότι τρίτο φύλλο δεν υπάρχει αλλά μόνο γυναικά και άντρας. Και ότι ο θεός έπλασε τον άντρα να έλκεται από την γυναικά και το αντίστροφο. Διάκριση στο ότι η ομοφυλοφιλία δεν είναι θεμιτή σεξουαλική επιλογή αλλά παρέκκλιση και διαστροφή της φύσεως. Εν έτη 2022 οι άνθρωποι έχουν ομοφοβικές πεποιθήσεις και βλέπουν ως κάτι διαφορετικό τους ομοφυλοφίλους – σαν λιγότερο ανθρώπους και ότι δεν ανήκουν στην «επιθυμητή» κοινωνική και στερεοτυπική ομάδα και άρα αντιμετωπίζονται ως κατώτεροι και παράλληλα θυμώνουν όταν θέλουν να έχουν τα ιδιά δικαιώματα. Τα όποια εγγενώς είναι δικά τους αλλά η κοινωνία όταν δεν είσαι στην πλειοψηφική ομάδα στα στερεί. Είναι παράλογο και ανήθικο εν έτη 2022 να έχουμε ανθρώπους που υποστηρίζουν τις απόψεις του κάθε ιερέα (γιατί είναι πολλοί). Οι άνθρωποι είμαστε ελεύθεροι να αγαπήσουμε, και να παντρευτούμε οποι@ θέλουμε. Δεν γίνεται να στερούμε αναφαίρετα και αυτονόητα δικαιώματα στους ανθρώπους επειδή η εκκλησία και η κοινωνία μας έμαθε ότι υπάρχουν δυο φύλα και οτιδήποτε δεν συνεπάγεται σε αυτό το ταμπού να είναι κατακριτέο.
Αναρωτιέμαι « Ως ποτέ θα καταδυναστεύουμε και θα παραβιάζουμε ανθρώπους που θέλουν να αγαπηθούν;»
Σκέφτομαι ότι μας έμαθαν ότι η δικαιοσύνη είναι τυφλή, και δεν εθελότυφλη. Μάλλον όμως πέρα από τυφλή θα έπρεπε να είναι και κουφή, διότι η δικαιοσύνη επιτρέπει τις διακρίσεις και τις λανθασμένες πεποιθήσεις να υπάρχουν. Οι αρχαίοι Έλληνες έτρεφαν μεγάλη εκτίμηση στη θεά της Δικαιοσύνης. Από αυτήν εξαρτιόταν η ισορροπία του κόσμου και η τάξη των πραγμάτων. Της είχαν δώσει το όνομα Θέμις, που σήμαινε αυτό που ισχύει, καθώς ο λόγος της ήταν σεβαστός από θεούς και ανθρώπους.
Η Θέμις αντιπροσώπευε το δίκαιο και τιμωρούσε όποιον διέπραττε αδικίες και παρέμβαινε τους κανόνες δικαίου.
Είναι ξεκάθαρο πως ότι αντιπροσώπευε η δικαιοσύνη σήμερα δεν έχει καμία σχέση. Δεν υπάρχει καμία ισορροπία και καμία τάξη. Μόνο ανισότητα και αδικία. Οι άνθρωποι που διαπράττουν εγκλήματα δεν τιμωρούνται όπως θα έπρεπε με βάση τον νόμο. Μια ζωή αφαιρέθηκε και οι αστυνομικοί που ήταν συν υπεύθυνοι δικαιώνονται και οι ένοχοι θα τιμωρηθούν με 10 χρόνια φυλάκισης. Οπού όλοι ξέρουμε ότι με καλή συμπεριφορά το πολύ σε 5 χρόνια θα είναι έξω. Δηλαδή μια ζωή που χάνεται η τιμωρία που αναλογεί σε αυτό το έγκλημα είναι 10 χρόνια. Είναι ξεκάθαρο πόσο λίγο δίνουν αξία στις ανθρώπινες ζωές. Δεν μου μένει άλλο από το να αναρωτηθώ αν δεν ήταν ο Ζακ που πέθανε, αλλά ήταν ένας ευυπόληπτος κύριος μεσαίας τάξης λευκός και Έλληνας που είχε πεθάνει , οι ένοχοι θα είχαν αυτοί την ποινή? Δεν νομίζω. Αν όμως στην θέση του Ζακ ήταν ένας μετανάστης , η ένας άστεγος η ένας άνθρωπος από περιθωριοποιημένη ομάδα τότε ναι θα ήταν η ιδιά ποινή. Αρά μάλλον δεν μου μένει από όταν να σκεφτώ ότι μια ζωή (στην προκυμμένη ανθρώπινη) έχει αξία μόνο κάτω από συγκεκριμένες περιπτώσεις που πληρούν τα κοινωνικά στάνταρ.
Παράλληλα άλλη μια γυναικοκτονία και άλλος ένας βιασμός. ΟΧΙ δεν τα βάζω στο ίδιο τσουβάλι. Αλλά πάλι δεν μένει μόνο να αναρωτηθώ: πόσες ακόμα? Ποτέ θα μπορέσουμε να νιώσουμε ασφάλεια? Δεν νιώθουμε ασφάλεια στο σπίτι μας, στο αμάξι μας, στο σχολείο μας, στο πανεπιστήμιο, στον εργασιακό μας χώρο. Ζούμε σε μια μόνιμη ανασφάλεια και με έναν φόβο «Μήπως θα είμαι η επόμενη?». Ψάχνουμε να βρούμε τρόπο να προστατευτούμε, να μην γυρνάμε αργά, να μην πίνουμε, να μην κυκλοφορούμε μόνες, να μην μιλάμε και θυμώσει ο σύντροφος μας, να μην ζηλέψει και μας σκοτώσει. Μας έχουν μάθει τι ΔΕΝ πρέπει να κάνουμε για να είμαστε ασφαλής ΑΛΛΑ και πάλι με διάκριση και αδικία δεν έχουν μάθει και στους άντρες τι ΔΕΝ πρέπει να κάνουν.
ΟΛΑ αυτά είναι αποτέλεσμα της πατριαρχίας.
Αλλά για να δούμε λίγο τι είναι η πατριαρχία. Η πατριαρχία είναι ένα σύστημα πεποιθήσεων και αξιών που ενσωματώνονται σε πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά συστήματα που δομούν την ανισότητα των φύλων μεταξύ ανδρών και γυναικών. Τα χαρακτηριστικά που θεωρούνται «θηλυκά» ή σχετίζονται με γυναίκες υποτιμώνται, ενώ τα χαρακτηριστικά που θεωρούνται «αρσενικά» ή που αφορούν άνδρες είναι προνομιούχα. Οι πατριαρχικές σχέσεις δομούν τόσο την ιδιωτική όσο και τη δημόσια σφαίρα, διασφαλίζοντας ότι οι άνδρες κυριαρχούν και στις δύο.
Η Walby ορίζει την πατριαρχία ως «σύστημα των κοινωνικών δομών στις οποίες οι άνδρες κυριαρχούν, καταπιέζουν και εκμεταλλεύονται γυναίκες.”
Αυτός ο ορισμός υπογραμμίζει τη σημασία της θεώρησης της πατριαρχίας ως ένα φαινόμενο θεσμικό και όχι ως ένα φαινόμενο που διαιωνίζεται σε μεμονωμένες περιπτώσεις από τον μεμονωμένο άντρα εκμεταλλευτή/καταπιεστή. Η Walby συζητά αυτό που αποκαλεί τις έξι «δομές» της πατριαρχίας : 1) την αμειβόμενη εργασία, 2) την οικιακή εργασία, 3) τον πολιτισμό, 4)την σεξουαλικότητα 5) την βία και 6) το κράτος. Όσον αφορά την αλληλεπίδρασή τους, η Walby υποστηρίζει ότι καθεμία από αυτές τις θεσμικές δομές επηρεάζει η μία την άλλη αλλά είναι επίσης και σχετικά αυτόνομες μεταξύ τους. Οι αλληλεπιδράσεις τους συνιστούν τις διαφορετικές «μορφές» πατριαρχίας που υπάρχουν σε μια συγκεκριμένη κοινωνία.
Η πατριαρχία και η δύναμη της δημιουργεί ένα χάος, και μια ανισότητα , όχι μόνο στις 6 δομές που αναφέρθηκαν αλλά και στο πόσο αξίζει μια ζωή. Η πατριαρχία είναι άμεσα συνδεδεμένη και με τα 6 περιστατικά που αναφέρθηκαν. Η πατριαρχία είναι αυτή που έχει εμποτιστεί μέσα μας και έχει μολύνει σαν ιός τις πεποιθήσεις μας και την συμπεριφορά μας. Η πατριαρχία είναι αυτή που επιτρέπει σε έναν άντρα να αφαιρέσει την ζωή του συζύγου του καθώς θεωρεί ότι η γυναικά του ανήκει η ότι είναι κατώτερη. Μια μελέτη που διεξήχθη από το EIGE (Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων) διαπίστωσε ότι η Ελλάδα είναι μια πατριαρχική κοινωνία και μάλιστα η χειρότερη χώρα στην Ευρώπη όσο αφορά την ισότητα των φύλων (δες εδώ αν δεν πιστεύεις : https://eige.europa.eu/gender-equality-index/2021/EL)
Τώρα όσο αφορά σε παγκόσμιο επίπεδο μόνο αυτή την εβδομάδα μάθαμε ότι στην Αμερική αμφισβητούν το δικαίωμα στην έκτρωση. Αν το σκεφτείς αυτό είναι εξωφρενικό έχουμε φτάσει σε ένα σημείο όπου οι άντρες της κοινωνίας, οι πολιτικοί, οι θρησκόληπτοι και η εκκλησία επιβάλει συνταγματικά τι θα κάνουμε πάνω στο σώμα μας. Αλλά δεν είδα ποτέ να περάσει νόμος για υποχρεωτική στείρωση στους άντρες (που ειδικά σε συγκεκριμένες περιπτώσεις επιτρέπεται πχ. βιασμός). Δεν υποστηρίζω την στείρωση σε άντρες και δεν θεωρώ ότι είναι λύση αλλά δεν υποστηρίζω και στον να ελέγχουν τα γυναικεία σώματα. Γιατί τις περισσότερες φορές τα θύματα είναι γυναίκες. ΔΕΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΩ καμία μορφή δύναμης, εξουσίας και καταπίεσης πάνω σε ΚΑΝΕΝΑ ΣΩΜΑ. Αλλά αναρωτιέμαι γιατί η αντισύλληψη θεωρείται ότι πρέπει να παίρνεται από τις γυναίκες και είναι ευθύνη των γυναικών και μόνο αλλά άμα ξαφνικά μια γυναίκα μείνει έγκυος δεν μπορεί εκείνη να επιλέξει τι θα κάνει με το σώμα της. Δηλαδή ποσό παρανοϊκό είναι αυτό που ζούμε ; Άνθρωποι με σεξιστικές, ομοφοβικές και πατριαρχικές πεποιθήσεις κάνουν dictate πάνω στα κορμιά μας. Μας φιμώνουν , και μετά ανάλογα με το τι τους εξυπηρετεί μας λένε να μιλάμε και ότι έχουμε ίσα δικαιώματα. Που είναι τα ίσα δικαιώματα?
Το πατριαρχικό σύστημα κοινωνίας που ζούμε μας κάνει να πιστεύουμε ότι η άμβλωση είναι ένα πρόβλημα. Η άμβλωση έγινε παράνομη τον 19ο αιώνα, όπου πήραν μια απόφαση για εμάς και το σώμα μας, και μας έκαναν να δούμε την άμβλωση και ως αμαρτία και ως έγκλημα. Μας έκαναν να πιστέψουμε ότι ήταν ένας φόνος, επομένως αμαρτία, μας έκαναν να πιστέψουμε ότι ναι, λόγω της λιγότερο προηγμένης ιατρικής ανάπτυξης, υπήρχαν σκληρά μέσα και υψηλό ποσοστό θνησιμότητας, επομένως, έγινε έγκλημα. Οι άνδρες γιατροί – που ήταν περισσότεροι τότε, απειλούνταν από τη σκέψη ότι οι γυναίκες θα μπορούσαν να βοηθήσουν τον εαυτό τους χειρουργικά ή ιατρικά, το θεωρούσαν απειλή για το επάγγελμα και τον ανδρισμό τους. Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία άλλαζε συχνά την οπτική της για την περίπτωση των αμβλώσεων, ανάλογα με τον πάπα. Γεγονός παραμένει ότι η απόφαση της έκτρωσης δεν ελήφθη ποτέ από τις γυναίκες, οι γυναίκες δεν αφέθηκαν ποτέ να αποφασίσουν, ο νόμος και η ιατρική αποφάσισε για εμάς και ποιοι ήταν οι υπεύθυνοι; Οι άνδρες και έτσι συνάμα η πατριαρχία. Μόλις στη δεκαετία του 1960 οι γυναίκες αποφάσισαν ότι δεν άντεχαν άλλο αυτή την κατάσταση και άρχισαν να οργανώνουν κινήματα, όταν όπου η υπόθεση άνοιξε ξανά και οι αμβλώσεις έγιναν νόμιμες στα περισσότερα μέρη. Μέχρι σήμερα ορισμένες χώρες δεν επιτρέπουν την άμβλωση, λόγω νομιμότητας ή θρησκείας, αλλά ο αγώνας δεν έχει τελειώσει, οι γυναίκες και μόνο οι γυναίκες πρέπει να αποφασίσουν τι θα κάνουν με το σώμα τους.
Η πατριαρχία επιτρέπει την κυριαρχία. Η πατριαρχία επιτρέπει την ύπαρξη του καταπιεστή. Οι διακρίσεις μας επιτρέπουν να βλέπουμε ομάδες σαν κατώτερες ( γυναίκες, μαύρους, ομοφυλοφίλους και ζώα). Οι διακρίσεις επιτρέπουν την ύπαρξη ενός άνισου κόσμου όπου συγκεκριμένες ομάδες αντιλαμβάνονται ως κατώτερες.
Η πατριαρχία και η διάκριση είναι αυτή που επιτρέπει στην αδικία να έχει πολλές διαφορετικές μορφές.
«Ο εχθρός του φεμινισμού δεν είναι οι άντρες. Είναι η πατριαρχία.»
Και η πατριαρχία δεν είναι οι άντρες. Είναι ένα σύστημα όπου και οι γυναίκες μπορούν να υποστηρίξουν το σύστημα της πατριαρχίας όπως και οι άνδρες μπορούν να υποστηρίξουν τον αγώνα για την ισότητα των φύλων».
-Justine Musk
