Γνωρίζουμε τον όρο «δυσφαγία». Πρόκειται για τη δυσκολία ή την αδυναμία κάποιου να καταπιεί τρόφιμα ή υγρά και οδηγεί σε αδυναμία κατάποσης, αίσθηση τροφής που κολλάει στο λαιμό ή στο στήθος, πόνο κατά την κατάποση, ανεπιθύμητη απώλεια βάρους, βήχα κατά την κατάποση, παλινδρόμηση οξέος, πνευμονία από εισρόφηση, πρόσφυση τροφής, πόνο στο στήθος. Τι είναι όμως η ψευδοδυσφαγία;
Πρόκειται για ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα, λόγω των μεγάλων δυσκολιών που προκαλεί στην ποιότητα ζωής των ανθρώπων που το βιώνουν.
Όταν το φαγητό προκαλεί τρόμο
Ο φόβος του πνιγμού -ή ψευδοδυσφαγία- δεν είναι τόσο συνηθισμένος όσο άλλες διατροφικές διαταραχές, αλλά είναι εξίσου σοβαρός, αφού πρόκειται για μια κατάσταση που προκαλεί έντονο άγχος γύρω από το φαγητό που επηρεάζει σοβαρά την ποιότητα ζωής του ανθρώπου.
Η σοβαρότητα αυτής της κατάστασης μπορεί να ποικίλλει: υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να διαχειριστούν μικρές ποσότητες φαγητού και άλλοι που να μην μπορούν να φάνε καθόλου στερεά τροφή. Κάποιος με ψευδοδυσφαγία δεν έχει πραγματικό φυσιολογικό πρόβλημα που να τον εμποδίζει να καταπιεί, αλλά αντίθετα έχει άγχος ή πανικό που σχετίζεται με τον φόβο του πνιγμού που παρεμποδίζει την κανονική διατροφή.
Μπορεί να αισθάνεται ότι κάτι «κολλάει» στον λαιμό ή φόβο ότι κάτι θα «κολλήσει». Σε αντίθεση με άλλες διατροφικές διαταραχές που μπορεί να προέρχονται από την έντονη εστίαση στην εικόνα του σώματος ή τον φόβο της αύξησης βάρους, ένα άτομο με φόβο πνιγμού αποφεύγει το φαγητό επειδή πιστεύει ότι το φαγητό δεν είναι ασφαλές. Μια τέτοια περιοριστική διατροφική συμπεριφορά μπορεί γρήγορα να γίνει προβληματική, οδηγώντας σε απώλεια βάρους, απώλεια κοινωνικών σχέσεων και κατάθλιψη.
Τι προκαλεί το άγχος του πνιγμού;
Είναι πιθανό να αναπτυχθεί άγχος πνιγμού χωρίς προφανή αιτία, αλλά πολλοί άνθρωποι που φοβούνται τον πνιγμό έχουν βιώσει ένα τραυματικό γεγονός που περιλαμβάνει επεισόδιο πνιγμού ή πνιγμό. Μερικές φορές η φοβία αναπτύσσεται αμέσως, αλλά μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες, μήνες ή και και χρόνια για να εκδηλωθεί. Έρευνες δείχνουν ότι οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν ψευδοδυσφαγία, αλλά μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε φύλο σε οποιαδήποτε ηλικία.
Άτομα με άλλες παθήσεις ψυχικής υγείας, όπως το άγχος ή η κατάθλιψη, μπορεί επίσης να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν φόβο πνιγμού.
Πώς επηρεάζει την καθημερινή ζωή ο φόβος του πνιγμού
Η έξοδος για φαγητό ή η απόλαυση ομαδικών γευμάτων μπορεί να προκαλέσει στρες και άγχος, κάνοντας πολλούς από τους παθόντες να μην επιλέγουν αυτό τον τρόπο διασκέδασης. Ο τρόμος γύρω από τις ώρες των γευμάτων μπορεί να κάνει τον άνθρωπο να πιστέψει ότι η μόνη επιλογή που έχει είναι να τρέφεται με υγρά και συμπληρώματα διατροφής.
Το να νιώθει κανείς συνέχεια ότι κινδυνεύει να πνιγεί έχει συναισθηματικό τίμημα. Μερικές φορές συμβαίνει μόνο κατά τη διάρκεια των γευμάτων. Άλλες φορές, η συνεχής ανησυχία κατά τη διάρκεια της ημέρας παρεμποδίζει ακόμη και τον ύπνο. Το άγχος μπορεί να κάνει τον λαιμό να σφίγγει, κάνοντας τον φόβο να μοιάζει ακόμα πιο αληθινός. Η απώλεια κοινωνικών σχέσεων και η απόσυρση μπορούν επίσης να επιδεινώσουν την κατάθλιψη.
Εάν το άγχος πνιγμού δεν επιτρέπει την επαρκή πρόσληψη τροφής, μπορεί να επέλθει απώλεια βάρους ή και υποσιτισμός. Όταν η τροφή είναι περιορισμένη κατά τη διάρκεια περιόδων ανάπτυξης, όπως συμβαίνει με τα παιδιά ή τους εφήβους, μπορεί να επηρεαστούν η σωματική ανάπτυξη και η ανάπτυξη του εγκεφάλου.
Ο τραγουδιστής Good job Nicky καλεσμένος στη διαδικτυακή εκπομπή του Fipster αποκάλυψε «Η ψευδοδυσφαγία είναι ο φόβος της κατάποσης. Είχα χάσει 22 κιλά. Ήμουν 65 κιλά, αν δείτε φωτογραφίες δεν θα το πιστεύετε. Προήλθε από κρίσεις πανικού. Ήμουν χάλια, χάλια, δεν το εύχομαι σε κανέναν»
Τι θεραπείες υπάρχουν
Καθώς η ψευδοδυσφαγία δεν είναι πολύ συχνή, δεν υπάρχουν καθορισμένες οδηγίες θεραπείας. Μια εξατομικευμένη προσέγγιση για την αντιμετώπιση της βασικής αιτίας ή του τραυματικού συμβάντος είναι η καλύτερη πρακτική. Η ομάδα των θεραπευτών μπορεί να περιλαμβάνει διαιτολόγο, λογοθεραπευτή, ειδικό ψυχικής υγείας και έναν γιατρό για την αντιμετώπιση προβλημάτων σωματικής υγείας. Συνήθως συνιστάται συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής, συμπεριφορικής θεραπείας και θεραπείας έκθεσης σε τρόφιμα.
