“What mental health needs is more sunlight,
more candour, and more unashamed conversation”
-Glenn Close
Αναπάντητα μηνύματα, κλήσεις , αιτήματα και συνέχεια υποχρεώσεις! Έως ποτέ θα πρέπει να πιέζουμε τον εαυτό μας ; Έως ποτέ θα πρέπει να απαντάμε πάντα «καλά είμαι» εσύ; Ενώ από μέσα μας είτε κλαίμε , είτε πονάμε η είμαστε μουδιασμένοι και βιώνουμε το απόλυτο κενό. Ακόμα και στο πως είμαστε και στο πως νιώθουμε έχουν λόγο οι άλλοι. Διότι σε μια τυπική κουβέντα θα σου πει ο άλλος:
-τι κανείς ;
ιδανικά θα απαντήσεις καλά – αλλά αν για κάποιο λόγο νιώθεις ότι πνίγεσαι τόσο πολύ υπάρχουν και πιθανότητες να πεις το εξής:
-είμαι χάλια – νιώθω απαίσια – νιώθω σκατά .
Η απάντηση που θα πάρουμε συνήθως (όχι πάντα) τείνει να είναι η εξής:
-πάλι; Γιατί τ έγινε ;
Και ξαφνικά νιώθεις και άσχημα και νιώθεις ότι δεν μπορείς να μιλήσεις και μάλλον σε κουράζεις και εσύ ο ίδιος ή κουράζεις τους άλλους. Η λέξη πάλι… ποσό βαρύ φορτίο έχει στους ανθρώπους. Βλέπεις υπάρχει ένα τεράστιο κοινωνικό στίγμα! Ένα στίγμα που σου επιβάλει ότι άμα δεν είσαι καλά δεν πρέπει να το πεις γιατί είσαι όλο «προβλήματα» και φοβάσαι μην ειπωθεί το «αχ και ο/η Χ όλο κάτι έχει» και ξαφνικά -ίσως νιώθεις ότι βρίσκεις την δύναμη να μιλήσεις και να πεις πως αλήθεια νιώθεις. Αλλά μέσα σε όλο αυτό που θα έχεις να αντιμετωπίσεις είναι τόσο ευκολότερο να προσποιηθείς η να παραβλέψεις το πως νιώθεις. Γιατί ξαφνικά θα βρεθείς να έχεις να διαχειριστείς την δίκη σου ψυχική κατάσταση αλλά και του άλλου ατόμου. Και να εξηγείς και να δικαιολόγησε γιατί χάθηκες, γιατί δεν απάντησες. Και ξαφνικά το συναίσθημα σου παίρνει validation από το αν ο άλλος το καταλαβαίνει. Διότι άμα δεν το καταλαβαίνει νιώθεις χειρότερα νιώθεις δίπλα άδειος και δίπλα ενοχικά. (Δεν μιλάω για περιπτώσεις ανθρώπων που επικοινωνούν το συναίσθημα τους και οι άλλοι το αγκαλιάζουν)
Μιλάω για πολλούς από εμάς που όταν μας ρωτάνε τι κάνουμε – κοντοστεκόμαστε, αναρωτιόμαστε ίσως νιώθουμε και τόσο κοντά στο να πούμε πως είμαστε «ίσως αναρωτιόμαστε και τώρα ; Από που να το πιάσω ; Και τελικά απαντάμε «καλά είμαι».
Ουφ! Και πίσω από το καλά – ίσως υπάρχει θυμός, θλίψη, κρίσεις πανικού βουρκωμένα η ακόμα ακόμα και δακρυσμένα μάτια.
Ποσό μεγάλος αγώνας για να διατηρήσουμε μια στρεβλή εικόνα του εαυτού μας στους άλλους ; Αυτό δυστυχώς πολλές φορές είναι αποτέλεσμα του στίγματος γύρω από την στρεβλή εικόνα που έχουμε για την ψυχική υγειά. Η αλήθεια είναι τα στοιχεία δείχνουν ότι το στίγμα μπορεί να υπονομεύσει την ψυχική υγεία μέσω ποικίλων τρόπων, όπως η περιορισμένη ή καθόλου πρόσβαση σε πόρους. Μερικές από τις αρνητικές επιπτώσεις του στίγματος γύρω από την ψυχική υγειά είναι η απουσία κατανόησης της οικογένειας, των φίλων, η απροθυμία να αναζητήσουν θεραπεία, οι λιγότερες ευκαιρίες για εργασία, το σχολείο ή οι κοινωνικές δραστηριότητες.
Με αφορμή τα παραπάνω θέλω να σταθώ σε άλλο ένα παράδειγμα μιας στιχομυθίας που εχει πολλές επιπτώσεις σε έναν ανθρωπο:
-τι κανείς;
-Είμαι πολύ κουρασμένη.
-Εεε βέβαια δουλεύεις όλη μέρα.
-Όχι εννοώ ψυχικά κουρασμένη δεν είναι μόνο η σωματική κούραση αλλά και η ψυχική και η εγκεφαλική.
– …
Εδώ πολλές φορές επακολουθεί μια σιωπή. Είτε γιατί η ψυχική κούραση δεν θεωρείται ισάξια της σωματικής. Είτε γιατί ο κόσμος δεν την καταλαβαίνει / αντιλαμβάνεται. Είτε γιατί δεν ξέρει τι είναι και πως επηρεάζει έναν άνθρωπο. Είτε γιατί θεωρεί ότι είναι μια κούραση που δεν αξίζει να θεωρείται κούραση καθώς η σωματική προσδιορίζεται – είμαι κουρασμένη «λογικό δουλεύεις όλη μέρα και πονάει και το κεφάλι σου και το σώμα σου».
Έλα μου όμως που η ψυχική κούραση γίνεται κάθε μέρα και μεγαλύτερη γιατί δεν της δίνετε χώρος να αναγνωριστεί και δημιουργεί σωματική και εγκεφαλική κούραση. Η αλήθεια είναι ότι η ψυχική υγεία και η σωματική υγεία είναι βασικά συστατικά της συνολικής μας υγείας, αλλά η σχέση τους συχνά παρεξηγείται. Η ψυχολογική και η σωματική υγεία είναι στενά αλληλένδετες. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η υγεία είναι πολύ περισσότερο από την απουσία ασθένειας – είναι μια κατάσταση σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευημερίας.
Η καταπίεση του ψυχισμού μας δημιουργεί αρρώστιες , αυτοάνοσα, πονοκεφάλους, φοβίες, πόνους στο σώμα, διαταραχές ύπνου , κούραση αλλαγή στην όρεξη κτλ.
Οι έρευνες δείχνουν ότι η κακή ψυχολογική υγεία μπορεί να διαταράξει την ικανότητά να σκεφτούμε καθαρά, να λάβουμε υγιείς αποφάσεις και να καταπολεμήσουμε χρόνιες ασθένειες. Με την πάροδο του χρόνου, η παραμέληση της ψυχικής μας υγείας μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές καταστάσεις και προβλήματα όπως:
- Υψηλή αρτηριακή πίεση και/ή καρδιακός ρυθμός
- Καρδιακές ασθένειες
- Παχυσαρκία
- Γαστρεντερικά προβλήματα
- Εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
Μία από τις πιο κοινές ψυχικές ασθένειες, είναι η κατάθλιψη, η οποία μπορεί να προκαλέσει κόπωση, προβλήματα ύπνου και ανεξήγητους πόνους λόγω προβλημάτων στις οδούς σηματοδότησης στον εγκέφαλο. Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου Νοσημάτων των Ηνωμένων Πολιτειών (CDC), η κατάθλιψη και το άγχος συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο στεφανιαίας νόσου και αυξημένης αρτηριακής πίεσης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η διατήρηση της καλής ψυχικής υγείας μπορεί συχνά να παραβλέπετε κατά τη θεραπεία παθήσεων υγείας όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης ή η ψωρίαση. Τα άτομα με ψωρίαση, για παράδειγμα, συχνά βιώνουν έντονες σωματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν τις καθημερινές δραστηριότητες και την ποιότητα ζωής.
Με βάση όλα τα παραπάνω και λαμβάνοντας στα υπόψιν μας ότι αναφέρθηκε μήπως ήρθε η ώρα να ενημερωθούμε και εμείς οι ίδιοι για τα ζητήματα ψυχικής υγείας; Και ίσως μετά να έχουμε χώρο να είμαστε εκεί για τους άλλους και να τους στηρίξουμε;
Διότι δυστυχώς ακούω κάτι, δεν σημαίνει πως το καταλαβαίνω. Και αν δεν υπάρχει κατανόηση δεν μπορεί να υπάρχει και αναγνώριση και με την σειρά του δεν μπορεί να υπάρχει και αντιμετώπιση και άρα δεν μπορεί να υπάρχει και ίαση. Και άρα κάθε μέρα αρρωσταίνουμε σταδιακά και γρήγορα.
Η διαφορά της ψυχικής κούρασης από την σωματική είναι ότι η σωματική δίνει δείγματα πολλές φορές- αλλά η ψυχική είναι σιωπηλή μέχρι να κάνει το μπαμ και να εκραγεί. Είναι σιωπηλή απέξω και ουρλιάζει από μέσα. In fact σκεφτείτε την ψυχική μας υγεία σαν ένα ηφαίστειο… που καιρό προετοιμάζεται / εσωτερικά καίγεται και περνάς από δίπλα του- ξέρεις τι είναι αλλά δεν νιώθεις τον κίνδυνο καθώς είναι υπό έλεγχο. Και ξαφνικά απλά εξερράγη ! Ίσως σου είχε δώσει συμπτώματα και δεν τα άκουσες ή δεν τα είδες – ίσως και όχι. Σημασία έχει το αποτέλεσμα.
Τώρα ; Τι μπορείς να κανείς με όλη αυτή την φωτιά ;
- Να μιλήσουμε σε κάποιον που εμπιστευόμαστε
- Να μην κρατάμε τα προβλήματα μας μέσα μας
- Να ζητήσουμε βοήθεια από κάποιον σύμβουλο υγείας.
- Αν τα παραπάνω δεν βοηθάνε, μπορούμε να προσπαθήσουμε μονοί μας με τους εξής τρόπους :
- Αφιερώστε λίγο χρόνο για τον εαυτό σας, ακόμα κι αν είναι μόλις 10 λεπτά.
- Κάντε πράγματα που σας κάνουν να νιώθετε καλά – όπως το διάβασμα ή η άσκηση.
- Γράψτε για το πώς νιώθετε – αυτός μπορεί να είναι ένας χρήσιμος τρόπος για να εξερευνήσετε τα συναισθήματα σας. Μερικοί άνθρωποι κρατούν ημερολόγια, άλλοι απλώς γράφουν ό,τι τους έρχεται στο μυαλό. Μπορεί να θέλετε να γράψετε μια ιστορία για οτιδήποτε σας ενοχλεί.
- Απομακρυνθείτε από καταστάσεις που μπορεί να σας αγχώσουν ή να σας θυμώσουν.
- Αυτοσυζήτηση – αλλάξτε συνειδητά τα μοτίβα αρνητικών σκέψεων για να σας βοηθήσουν να δείτε τα πράγματα με πιο θετικό πρίσμα.
- Διαλογισμός – το να έχετε επίγνωση είναι ένας τρόπος για να εστιάσετε τις σκέψεις σας και να εξετάσετε στη μεγάλη εικόνα.
- Αθληθείτε ή κάντε κάποια σωματική δραστηριότητα – θα σας δώσει πολλές πιθανότητες να απαλλαγείτε από την κατακλυσμένη ενέργεια.
- Να είστε δημιουργικοί – σχεδιάστε, ζωγραφίστε ή φτιάξτε ένα κολλάζ.
- Χρησιμοποιήστε μουσική – το τραγούδι, η αναπαραγωγή ή η ακρόαση μουσικής (ή απλώς φωνάζοντας) μπορούν όλα να βοηθήσουν. Χορέψτε μουσική στο σπίτι.
ΥΓ: Αυτό το άρθρο απευθύνεται σε ολ@ – make no mistake τα θέματα ψυχικής υγείας δεν κάνουν διάκριση στο φύλο, την εθνικότητα, την σεξουαλικότητα η την θρησκεία.
