Κάθε χρόνο, η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος γιορτάζεται στις 5 Ιουνίου. Αυτή η ημέρα έχει καθιερωθεί με σκοπό την ενθάρρυνση, την ευαισθητοποίηση και την προστασία του περιβάλλοντος.
Σπίτια και επιχειρήσεις συχνά καίγονται ολοσχερώς από τις μαινόμενες πυρκαγιές. Τεράστια λειψυδρία λόγω των έντονων ξηρασιών. Αύξηση των αναπνευστικών και λοιμωδών νοσημάτων. Πρέπει να λάβουμε δραστικά μέτρα για να επιβραδύνουμε την κλιματική αλλαγή και ένα πράγμα που πρέπει να προσέξουμε και να αντιληφθούμε είναι ότι η κτηνοτροφία καταστρέφει τον πλανήτη μας.
Μια έκθεση του 2018 της Διακυβερνητικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) δήλωσε ότι έχουμε μόλις μια δεκαετία για να αποτρέψουμε μια μη αναστρέψιμη κλιματική καταστροφή. Ίσως βάζετε ήδη τα δυνατά σας για να σώσετε τον πλανήτη. Ίσως χρησιμοποιείται λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας, ξεκινήσατε την ανακύκλωση και αγοράσατε προϊόντα φιλικά προς το περιβάλλον, από απορρυπαντικά πλυντηρίων έως και ενεργειακά αποδοτικά αυτοκίνητα. Όλα αυτά τα μέτρα είναι φανταστικά και μπράβο για την προσπάθεια. Αλλά αν έχουμε πραγματικές πιθανότητες να σώσουμε κυριολεκτικά τον πλανήτη μας, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε έναν από τους πιο επικίνδυνους ενόχους που ευθύνονται για την κλιματική αλλαγή και την καταστροφή του περιβάλλοντος μας: την κτηνοτροφία των ζώων.
Το 2006, ο ΟΗΕ προειδοποίησε στην έκθεσή του Livestock’s Long Shadow ότι η κτηνοτροφία είναι «ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες που συμβάλλουν στα πιο σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα του σήμερα». Στην πραγματικότητα τα ζώα που εκτρέφονται για κρέας, γαλακτοκομικά και αυγά παράγουν περισσότερα αέρια θερμοκηπίου λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη από τις εκπομπές καυσίμων από ότι το σύνολο των παγκόσμιων μεταφορών μαζί. Αλλά δεν τελειώνει εδώ- η κτηνοτροφική παραγωγή συμβάλλει επίσης στην, έλλειψη γλυκού νερού, στην καταστροφή της γης στην αποψίλωση των δασών, στη ρύπανση του αέρα και των υδάτων, στην απώλεια οικοτόπων και βιοποικιλότητας, οδηγεί σε νεκρές ζώνες και στην εξαφάνιση ειδών. Ας δούμε μερικά από αυτά με περισσότερες λεπτομέρειες.
Πως επηρεάζει η κτηνοτροφία την υπερθέρμανση του πλανήτη και την κλιματική αλλαγή?
Για όποιον δεν γνωρίζει, καθώς η σημερινή μέρα έχει σαν σκοπό την ενημέρωση για την κατάσταση του περιβάλλοντος μας, η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι μια πτυχή της κλιματικής αλλαγής και αναφέρεται σε μια μέση αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας.
Η κλιματική αλλαγή, αντίθετα, αναφέρεται σε αλλαγές στον καιρό με την πάροδο του χρόνου και μπορεί να περιλαμβάνει μακροπρόθεσμα αλλαγές στις βροχοπτώσεις, τον άνεμο, τη θερμοκρασία ή άλλα μοτίβα. Ο πλανήτης θερμαίνεται συνεχώς. Οι μετρήσεις θερμοκρασίας που έγιναν σε όλο τον κόσμο τις τελευταίες δεκαετίες, καθώς και επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι οι μέσες παγκόσμιες θερμοκρασίες έχουν αυξηθεί ουσιαστικά από τότε που ξεκίνησε η Βιομηχανική Επανάσταση στα μέσα του 1700.
Οι επιπτώσεις της αύξησης των θερμοκρασιών είναι ευρέως διαδεδομένες. Σε όλο τον κόσμο, οι παγετώνες υποχωρούν, ο θαλάσσιος πάγος λιώνει, η στάθμη της θάλασσας αυξάνεται και ορισμένα είδη εξαφανίζονται γρήγορα. Οι μειώσεις θαλάσσιου πάγου μεταφράζονται σε απώλεια βιοτόπου οπού οι πολικές αρκούδες κατοικούν, θέτοντας το είδος σε κίνδυνο εξαφάνισης. Καθώς ο θαλάσσιος πάγος εξαφανίζεται το ίδιο γίνετε και με τις πολικές αρκούδες.
Μία από τις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις της κτηνοτροφίας είναι η συμβολή της στην υπερθέρμανση του πλανήτη και στην κλιματική αλλαγή. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), ο τομέας της κτηνοτροφίας είναι υπεύθυνος για περίπου 18%, ή σχεδόν το ένα πέμπτο, των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που προκαλούνται από τον άνθρωπο .Σε σχεδόν κάθε στάδιο της παραγωγής κρέατος, αυγών και γάλακτος, αέρια που αλλάζουν το κλίμα απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα, διαταράσσοντας τον καιρό, τη θερμοκρασία και την υγεία του οικοσυστήματος. Ο μετριασμός αυτού του σοβαρού προβλήματος απαιτεί άμεσες και εκτεταμένες αλλαγές στις τρέχουσες πρακτικές κτηνοτροφίας και στα πρότυπα κατανάλωσης. Στην κτηνοτροφία, οι μεγαλύτεροι συντελεστές των αερίων του θερμοκηπίου είναι οι αγελάδες, οι οποίες ευθύνονται για το 65% των εκπομπών του κτηνοτροφικού τομέα. Οι εκπομπές άνθρακα που είναι υπεύθυνες για την αλλαγή του κλίματος και σχετίζονται με ένα γραμμάριο πρωτεΐνης από κρέας αγελάδας είναι τουλάχιστον 7,5 φορές υψηλότερες από εκείνες που σχετίζονται με ένα γραμμάριο πρωτεΐνης από φυτικές πηγές, σύμφωνα με μια ανασκόπηση του 2019 στο περιοδικό Nutrition Reviews.
Επειδή τα βοοειδή είναι μηρυκαστικά, ζυμώνουν τα τρόφιμά τους σε ένα θάλαμο του στομάχου τους κατά τη διάρκεια της πέψης, η διαδικασία παράγει μεθάνιο, ένα αέριο θερμοκηπίου είναι περίπου 30 φορές πιο ισχυρό από το διοξείδιο του άνθρακα. Το μεθάνιο στη συνέχεια απελευθερώνεται στον αέρα. Αυτές οι εκπομπές απορροφούν ακτινοβολία από τον ήλιο και μπορούν να παγιδευόσουν τη θερμότητα στην ατμόσφαιρα, συμβάλλοντας στην κλιματική αλλαγή. “Ο πραγματικός πόλεμος ενάντια στο κλίμα διεξάγεται στα πιάτα μας, πολλές φορές την ημέρα με κάθε επιλογή φαγητού που κάνουμε“, λέει ο Nil Zacharias, συνιδρυτής και αρχισυντάκτης του One Green Planet.
Οι επιλογές τροφίμων μας έχουν τη δύναμη να θεραπεύσουν το σπασμένο σύστημα διατροφής μας, και να ανοίξουν το δρόμο για ένα πραγματικά βιώσιμο μέλλον .
Πως επηρεάζει η κτηνοτροφία το νερό μας?
Ο κόσμος είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει τα αυξανόμενα προβλήματα έλλειψης γλυκού νερού, λειψυδρίας και εξάντλησης του. Μέχρι το 2025, 1,8 δισεκατομμύρια άνθρωποι θα ζουν σε χώρες ή περιοχές με απόλυτη λειψυδρία (δες εδώ: https://www.un.org/waterforlifedecade/scarcity.shtml)και τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού θα ζουν κάτω από συνθήκες πίεσης νερού καθώς το νερό θα εξαντλείτε.
Ο τομέας της κτηνοτροφίας είναι βασικός παράγοντας στην αύξηση της χρήσης νερού, αντιπροσωπεύοντας πάνω από το 8% της παγκόσμιας ανθρώπινης χρήσης νερού, κυρίως για την άρδευση των ζωοτροφών – και αυτό το ποσοστό γίνεται πολύ υψηλότερο όταν ληφθούν υπόψη οι χρήσεις του νερού στα ζώα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες σχεδόν το ήμισυ της κατανάλωσης νερού προορίζεται για την εκτροφή ζώων. Το πόσιμο νερό για τα ζώα είναι μόνο ένα μικρό μέρος του νερού που χρησιμοποιείται: Χρειάζεται άφθονη ποσότητα νερού για την παραγωγή καλλιεργειών που θα εισέλθουν στη διατροφή τους. Μισό κιλό βοδινού κρέατος μπορεί να πάρει από 3.785 έως 15.141 λίτρα νερού για την παραγωγή του. Σύμφωνα με το Water Footprint Network, το μέσο αποτύπωμα νερού ανά γραμμάριο πρωτεΐνης βόειου κρέατος είναι έξι φορές μεγαλύτερο από ό,τι για τα όσπρια. Η Επιτροπή Pew για τη Βιομηχανική Παραγωγή Ζώων, δηλώνει ότι το 87% της συνολικής χρήσης γλυκού νερού χρησιμοποιείται στη κτηνοτροφία.
Πως επηρεάζει η κτηνοτροφία την ρύπανση υδάτων και αέρα?
Τα απόβλητα που παράγονται από τα 80 δισεκατομμύρια ζώα που εκτρέφονται κάθε χρόνο μαζί με τις εκατοντάδες τοξίνες και τις μεγάλες ποσότητες κοπριάς δεν μπορούν να απορροφηθούν από το έδαφος και αντ ‘αυτού βρίσκουν το δρόμο τους στα υπόγεια ύδατα . Στη συνέχεια επιταχύνουν τη διάβρωση του εδάφους, οπού πνίγουν τα ρέματα και τους υγροτόπους και αποθηκεύονται συνήθως σε μεγάλες λιμνοθάλασσες, όπου εκπέμπουν τοξικά αέρια. Τα τοξικά αέρια συχνά διαρρέουν ή υπερχειλίζουν, προκαλώντας καταστροφές τόσο στην ξηρά όσο και στις πλωτές οδούς (ποτάμια και ωκεανούς). Μόλις βρεθούν στον υδροφόρο ορίζοντα, απειλούν τα πόσιμα αποθέματα – συμπεριλαμβανομένης πιθανής μόλυνσης από E.coli, σαλμονέλα κτλ. Παράλληλα τα τοξικά αέρια βλάπτουν τους υγροτόπους και τροφοδοτούν την ταχεία συσσώρευση φυκιών που, με τη σειρά τους, αφανίζει την υδρόβια ζωή και καταστρέφει τα θαλάσσια οικοσυστήματα. Παράλληλα τα απόβλητα ζώων προκαλούν επιβλαβή ατμοσφαιρική ρύπανση. Οι κτηνοτροφικές μονάδες μπορεί να παράγουν τρόφιμα, αλλά παράγουν επίσης τεράστιες ποσότητες ζωικών απορριμμάτων όπως ούρα και κοπριά που εκπέμπουν περίπου 400 διαφορετικά επιβλαβή αέρια στην ατμόσφαιρα. Ορισμένα από αυτά τα αέρια περιλαμβάνουν οξείδιο του αζώτου, και αμμωνία,. Επειδή χιλιάδες ζώα διατηρούνται μαζί σε εργοστασιακές μοναδες, η συγκέντρωση των παραγόμενων αερίων μπορεί να είναι εξαιρετικά επικίνδυνη για την τοπική κοινότητα. Για παράδειγμα, περίπου το 80% των εκπομπών αμμωνίας στις ΗΠΑ προέρχεται από ζωικά απόβλητα. Άλλο ένα πρόβλημα που συμβάλει η κτηνοτροφία είναι ότι αυξάνει την όξινη βροχή οπού, βλάπτει το έδαφος, τους δασικούς οικοτοπους και την υδρόβια ζωή . Η εμπορική αλιευτική βιομηχανία εξαντλεί επίσης τους ωκεανούς της θαλάσσιας ζωής. Επομένως η κτηνοτροφία και η διαχείριση του όγκου των αποβλήτων που παράγονται σε ένα εργοστάσιο είναι ένα τεράστιο πρόβλημα για την ρύπανση υδάτων και του αέρα.
Πως επηρεάζει η κτηνοτροφία την καταστροφή της γης και την εξαφάνιση ειδών?
Παγκοσμίως, σχεδόν το ένα τρίτο της αρόσιμης γης (το κομμάτι της γης που μπορεί να οργωθεί και να καλλιεργηθεί) χρησιμοποιείται για την κτηνοτροφία – κυρίως για να ταΐζει τους χοίρους, τα βοοειδή και τα κοτόπουλα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η κτηνοτροφία συμβάλλει σημαντικά στην αποψίλωση και την απερήμωση. Η απερήμωση συμβαίνει όταν η βοσκή καταστρέφει τη φυσική βλάστηση και επιταχύνει τη διάβρωση του εδάφους. . Η αύξηση της παραγωγής του ζωικού κεφαλαίου είναι επίσης βασικός παράγοντας για την αποψίλωση των δασών, ειδικά στη Λατινική Αμερική όπου σημειώνεται η μεγαλύτερη αποψίλωση των δασών – το 80 τοις εκατό της γης στον Αμαζόνιο καταλαμβάνεται από α) βοσκότοπους και β) για την καλλιέργεια ζωοτροφών για τα εκτρεφόμενα ζώα. Η εκκαθάριση γης για την καλλιέργεια σόγιας στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου είναι υπεύθυνη για την εκκαθάριση περισσότερων από 100 εκατομμυρίων εκταρίων δάσους. Αυτό έχει ως αποτελεσμα να απελευθερώνεται άνθρακας στην ατμόσφαιρα και να αυξάνει το ποσοστό της υπερθέρμανσης του πλανήτη κατά 50 τοις εκατό. Παράλληλα η σόγια και τα δημητριακά που καλλιεργούνται σε αυτές τις περιοχές δεν προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση, αλλά για τη διατροφή των ζώων που στη συνέχεια θανατώνονται για ανθρώπινη κατανάλωση. Αυτή η καταστροφή της γης εκτοπίζει επίσης άγρια ζώα, με αποτέλεσμα την απώλεια ειδών. Σε παγκόσμια κλίμακα, το 60 τοις εκατό των πληθυσμών των ζώων έχει αφανιστεί από το 1970. Αυτό οδήγησε ορισμένους επιστήμονες να δηλώσουν ότι εισερχόμαστε στην έκτη μαζική εξαφάνιση στον κόσμο και στην πρώτη που προκαλείται από ένα είδος. Επομένως και η αποψίλωση και η απερήμωση συμβάλλουν στην εξαφάνιση ολόκληρων ειδών ζώων, όπως ο ουρακοτάγκος, τα κόκκινα pandas και πολλα αλλα είδη .
Επιπλέον, επειδή τα βοοειδή χρησιμοποιούν ενέργεια για να μετατρέψουν το γρασίδι σε πρωτεΐνες, απαιτείται περίπου 10 φορές η ποσότητα γης για την παραγωγή ίσης ποσότητας βόειου κρέατος από ό, τι απαιτείται για την παραγωγή σιτηρών, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Δασικό Άτλαντα της Σχολής Δασών και Περιβαλλοντικών Μελετών του Yale.
Η κάλυψη των διατροφικών αναγκών του αυξανόμενου πληθυσμού περιορίζεται σε μεγάλο βαθμό από το ποσό της γεωργικής γης που αφιερώνεται στην εκτροφή ζώων για τρόφιμα. Στη Βόρεια Αμερική, για παράδειγμα, μόνο το 40% των καλλιεργήσιμων εκτάσεων αφιερώνεται στην καλλιέργεια τροφίμων για άμεση ανθρώπινη κατανάλωση- το μεγαλύτερο μέρος του υπολοίπου αφιερώνεται στις ζωοτροφές. Η εκτροφή ζώων για τροφή απαιτεί γη. Η έρευνα που δημοσιεύθηκε από το The American Journal of Clinical Nutrition ανέφερε ότι η διατροφή ενός κρεατοφάγου απαιτεί 17 φορές περισσότερη γη από τη χορτοφαγική. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το 80% της συνολικής γεωργικής γης του πλανήτη χρησιμοποιείται για την εκτροφή ζώων.
Πως επηρεάζει η αλιεία το περιβάλλον ?
Όταν μιλάμε για την κτηνοτροφία, είναι εύκολο να ξεχάσουμε τα ψάρια — αλλά η αλιεία έχει τις δικές της περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Για κάθε κιλό ψαριών που αλιεύονται, 5 κιλά ανεπιθύμητων θαλάσσιων ειδών αλιεύονται και απορρίπτονται. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών, σχεδόν το 90% των παγκόσμιων αποθεμάτων ψαριών έχει υποστεί εκμετάλλευση. Κάποιες εκτιμήσεις δείχνουν ότι θα μπορούσαμε να δούμε ωκεανούς χωρίς ψάρια μέχρι το 2048.
Η έρευνα δείχνει ότι αυτή η συνεχιζόμενη απώλεια θαλάσσιας βιοποικιλότητας μειώνει ολοένα και περισσότερο την ικανότητα του ωκεανού να παρέχει τροφή, να διατηρεί την ποιότητα του νερού, να ανακάμπτει από τις διαταραχές και να ρυθμίζει το κλίμα.
Εν κατακλείδι, λαμβάνοντας στα υπόψιν μας όλα τα παραπάνω και τις καταστροφικές επιπλοκές της κτηνοτροφίας στο περιβάλλον μας πρέπει να δράσουμε άμεσα. Έχουμε μονο ΕΝΑ ΠΛΑΝΗΤΗ δεν υπάρχει πλανήτης Β! Το 2018, ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης στο Ηνωμένο Βασίλειο είπαν ότι το να γίνουμε vegan είναι ο «μοναδικός τρόπος» για να μειώσουμε τις περιβαλλοντικές μας επιπτώσεις στον πλανήτη και να μπορέσουμε να τον σώσουμε. Η επανεξέταση του τρόπου με τον οποίο τρώμε μας προσφέρει ελπίδα και μας δίνει τη δυνατότητα να επιλέξουμε πώς θα μοιάζει ο μελλοντικός μας πλανήτης. Μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά σε κάθε γεύμα, βγάζοντας τα ζωικά προϊόντα από το πιάτο μας.
