Κάθε χρόνο, την ημέρα της παρέλασης, στα σχολεία δεν παρελαύνει μόνο η ιστορική μνήμη. Παρελαύνουν και προκαταλήψεις, διαχωρισμοί, βαθμολογικές ιεραρχίες, στερεότυπα και body shaming. Αντί να θυμόμαστε συλλογικά, κρίνουμε ατομικά. Αντί να ενώνουμε, χωρίζουμε.
Αυτές οι σκέψεις δεν ήρθαν από μονές τους, αλλά μετά από άπειρες συζητήσεις και με ενήλικες και με πιτσιρικάδες, σχετικά με το πως βίωσαν την διαδικασία της παρελάσεις την 25 Μαρτίου και αν ακόμα συμμετέχουν μόνο και μονό για να χάσουν μάθημα.
Το Ύψος Έχει Αξία;
Οι ψηλοί μπροστά, οι κοντοί πίσω πίσω. Από τα πρώτα κιόλας χρόνια στο σχολείο, τα παιδιά διδάσκονται πως το ύψος τους καθορίζει και τη θέση τους στην παρέλαση. Όσο πιο μπροστά, τόσο πιο… σημαντικά. Το σχήμα της παράταξης γίνεται ιεραρχικό, σαν η φυσική ανάπτυξη να αποτελεί επίτευγμα ή έλλειμμα. Το αποτέλεσμα; Μια υποσυνείδητη (ή και πολύ συνειδητή) αίσθηση ανωτερότητας και κατωτερότητας μέσα από ένα τόσο αυθαίρετο κριτήριο.Είναι στο χέρι του εκπαιδευτικού και του γονέα να μεταδώσει στα παιδιά ότι η θέση που θα έχουν στην παρέλαση δεν έχει καμία σημασία.
Η Σημαία ως Έπαθλο
Κάποιες οικογένειες επικοινωνούν στα παιδιά τους ότι είναι μεγάλη τιμή να γίνουν σημαιοφόροι,βεβαία ξεχνούν να πουν ότι αυτό δεν θα τους χρησιμεύσει σε κάτι στην ζωή τους ως επίτευγμα,πέρα από την ανάμνηση στις σχολικές και οικογενειακές φωτογραφίες.Σαν να μην έφτανε αυτό, η σημαία δεν δίνεται σε εκείνον που τη σέβεται ή τη γνωρίζει καλύτερα ιστορικά, αλλά σε εκείνον με τους υψηλότερους βαθμούς. Ένα σύμβολο εθνικής ενότητας γίνεται έπαθλο αριστείας, αποκλειστικά για λίγους. Αν δεν είσαι «άριστος», δε σου αξίζει να εκπροσωπείς την πατρίδα σου; Έτσι, το εκπαιδευτικό σύστημα αντί να προάγει την ισότητα, αναπαράγει τον διαχωρισμό σε «άξιους» και «λιγότερο άξιους» και φυσικά τον ανταγωνισμό στους πιτσιρικάδες.
Οφείλω να αναφέρω ότι από το 2017, η επιλογή των σημαιοφόρων στα δημοτικά γίνεται με κλήρωση για να δοθεί ίση ευκαιρία σε όλους τους μαθητές αλλά στην δευτεροβάθμια εκπαίδευσή η σημαία εξακολουθεί να δίνεται στους “αρίστους”.
Το Δικαστήριο της Φούστας
Πάμε και στο πιο χυδαίο κομμάτι της υπόθεσης: η δημόσια δίκη του μήκους της φούστας. Κάθε χρόνο, social media και τηλεοράσεις γεμίζουν με σχόλια για το αν οι μαθήτριες φοράνε «πολύ κοντές» ή «πολύ μακριές» φούστες. Έφηβες κοπέλες στο στόχαστρο του slut-shaming και του κουτσομπολιού, με το νόημα της παρέλασης να χάνεται μέσα σε σεξιστικές αντιλήψεις και εύκολη τηλεοπτική κατανάλωση.
Κι Αν Όλα Αυτά Άλλαζαν;
Τι θα γινόταν αν η παρέλαση ήταν πολύχρωμη, χωρίς διαχωρισμούς ύψους, φύλου ή επίδοσης; Αν η σημαία δινόταν σε εκείνον που την ήθελε πραγματικά – όχι επειδή είχε καλούς βαθμούς, αλλά επειδή ήθελε να την κρατήσει με σεβασμό;
Ίσως τότε η παρέλαση να έμοιαζε λίγο περισσότερο με ό,τι θα έπρεπε να είναι: μια γιορτή ελευθερίας, συλλογικής μνήμης και ενότητας. Και λίγο λιγότερο με ένα τηλεοπτικό reality αξιολόγησης εφήβων.
Πότε δεν μου άρεσαν οι μαθητικές παρελάσεις, ούτε ως παιδί, ούτε τις παρακολουθώ ως ενήλικας, παραλού που έχω προσπαθήσει να τους δώσω ευκαιρίες.Ο διαχωρισμός κορίτσια-αγόρια, τα παιδιά που έκλαιγαν, επειδή δεν θα γινόντουσαν σημαιοφόροι και θα θύμωναν οι γονείς τους, το άγχος του τι θα φορέσεις για να μην κρίνουν το ύψος της φούστας σου.
Δεν μπορώ να μην θυμηθώ την είδηση ότι γονέας στα Τρικαλά επιτέθηκε σε διευθυντή σχολείου, επειδή η κόρη του δεν θα είναι σημαιοφόρος στην παρέλαση, πω πω πικρά.
Ευτυχώς η συμμετοχή στην σχολική παρέλαση δεν είναι υποχρεωτική, γιατί για τους παραπάνω λόγους και πολλούς ακόμα, δεν είναι για όλους!
