Σε μια χρονική στιγμή που το ενοίκιο σε στραγγαλίζει κι ο λογαριασμός της ΔΕΗ σε… τιμωρεί, η κυβέρνηση πανηγυρίζει για πρωτογενές πλεόνασμα 11,4 δισ. € – δηλαδή 5,4 δισ. πάνω από τον στόχο.
Σε μια αιφνιδιαστική ανακοίνωση, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης παρουσίασε μέτρα στήριξης για τους ενοικιαστές, υποσχόμενος την επιστροφή ενός ενοικίου κάθε Νοέμβριο. Αυτή η κίνηση, αν και ανακουφιστική για πολλούς, εγείρει ερωτήματα σχετικά με τη βιωσιμότητα και την αποτελεσματικότητα της κυβερνητικής πολιτικής στο στεγαστικό ζήτημα, ενώ προκαλεί ερωτήματα και για το αν πρόκειται για κίνηση εντυπώσεων ή για πραγματική βοήθεια στο πορτοφόλι των πολιτών.
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι κάθε Νοέμβριο θα επιστρέφει ένα ενοίκιο στους ενοικιαστές, στο πλαίσιο μέτρων στήριξης συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ. Αυτό το μέτρο στοχεύει στην ανακούφιση των νοικοκυριών που αντιμετωπίζουν αυξημένα κόστη στέγασης και προέκυψε από «τα στοιχεία του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2024, που μόλις ανακοινώθηκαν από την Εurostat και την ΕΛΣΤΑΤ και καταγράφουν μία σημαντική υπεραπόδοση της εθνικής οικονομίας και ένα πλεόνασμα στα δημόσια ταμεία.
Υπεραπόδοση ή υπέρ φορολόγηση;
To πρωτογενές πλεόνασμα διαμορφώθηκε στα 11,4 δισ. εναντι 6 δισ. που ήταν ο ήδη υψηλός στόχος και απαίτηση της Ευρωπαικής Ενωσης για την Ελληνική οικονομία. Δηλαδή 5,4 δισ. πάνω από το «πλαφόν». Η επίτευξη τέτοιου πλεονάσματος σημαίνει:
Υπερφορολόγηση: Ό,τι μάζεψε το κράτος πάνω από το αναγκαίο αποδομείται από τα εισοδήματα των μισθωτών.
Περικοπές Δαπανών: Μικρότερα κονδύλια για υποδομές, κοινωνικά επιδόματα, παιδεία, υγεία.
Απότοκο της Πολιτικής: Πρωτογενές πλεόνασμα +5,4 δισ. = λιγότερα χρήματα στην τσέπη των πολιτών, περισσότερα…. στα κρατικά ταμεία.
Δημοσιονομική ευελιξία: «Κρυφή» δεξαμενή για έκτακτα έξοδα (όπως Covid, πόλεμοι), που όμως πληρώνεται ξανά από φόρους και… τσουχτερά ενοίκια.
Ο εκπρόσωπός της Νέας Δημοκρατίας Παύλος Μαρινάκης, δεν το άφησέ αναπάντητο, δηλώνοντας ότι «Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έχει αυξήσει ούτε έναν φόρο», επισημαίνοντας ότι η κυβέρνηση έχει μειώσει ή καταργήσει 72 άμεσους και έμμεσους φόρους και έχει χαμηλώσει 23 συντελεστές ΦΠΑ. Κατά τον εκπρόσωπο, το «πλεόνασμα δεν προέρχεται από επιπλέον φορολογία, αλλά από καλύτερη διαχείριση».
Ωστόσο, οι αριθμοί δεν λένε πάντα την ίδια… ιστορία με το πορτοφόλι: το κόστος ζωής συνεχίζει να εκτοξεύεται, τα ενοίκια παραμένουν απαγορευτικά και το «ένα ενοίκιο πίσω τον Νοέμβριο» φαίνεται σταγόνα στον ωκεανό των αναγκών.
Το Στεγαστικό «Μέτρο» που δεν περίμενε κάνεις
Η ανακοίνωση έρχεται σε μια περίοδο όπου η κυβέρνηση επιδιώκει να αλλάξει την πολιτική ατζέντα και να αντιμετωπίσει τα σενάρια εκλογών. Η επιστροφή ενός ενοικίου, αν και ευπρόσδεκτη, φαίνεται περισσότερο ως ένα προεκλογικό μέτρο παρά ως μια μακροπρόθεσμη λύση στο πρόβλημα της στέγασης.
Το «δωράκι» κάθε Νοέμβριο, πέρα από το ότι προϋποθέτει γραφειοκρατία και τρία τρεξίματα στο gov.gr, δεν αντιμετωπίζει τις βαθιές αιτίες: την ανεξέλεγκτη αύξηση τιμών στα ενοίκια (έως +15% σε μεγάλες πόλεις), την έλλειψη φθηνών κατοικιών και την ανασφάλεια των ιδιοκτητών που ζητούν συμβόλαια οκταετίας για να προστατευτούν.
Τα μέτρα για τα νοίκια μοιάζουν καλοδεχούμενα, αλλά επιφανειακά.
Μέχρι την επόμενη έκθεση, όμως, η αλήθεια παραμένει: χωρίς ρίζα στη ρύθμιση των ενοικίων, χωρίς επαρκή δόση νέων φθηνών κατοικιών και χωρίς ελάφρυνση των πραγματικών βαρών, τα «πλεονάσματα» δεν θα βελτιώσουν την καθημερινότητα, ούτε θα σταματήσουν τον διαρκή εφιάλτη του ενοικιαστή.
