Τα αμέτρητα περιστατικά αστυνομικής βίας που έχουν καταγραφεί τα τελευταία δύο χρόνια, σε συνδυασμό με τις απαγορεύσεις συναθροίσεων και διαδηλώσεων σε όλη την επικράτεια, με κύριες αφορμές τις επετείους του Πολυτεχνείου και της δολοφονίας του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, δεν αφήνουν αμφιβολία ότι βιώνουμε ένα ιδιότυπο καθεστώς πειθαρχικού νεοφιλελευθερισμού και αστυνομοκρατίας.
Η αστυνομία, σε θεσμικό πλαίσιο, είναι εκτελεστικό όργανο και ο ρόλος της είναι να βρίσκεται κοντά σε οποιονδήποτε πολίτη έχει ανάγκη, να προστατεύει και να φροντίζει για την ορθή τήρηση των νόμων, προφυλάσσοντας την κοινωνία από την παραβατικότητα και την εγκληματικότητα.
Ο αστυνομικός πρέπει να βρίθει παιδείας, ενσυναίσθησης, ψυχικής υγείας και άριστης γνώσης των ανθρώπινων δικαιωμάτων, προκειμένου να είναι σίγουρος ότι δεν τα καταπάτα, λόγω του ελεγκτικού χαρακτήρα της φύσης του επαγγέλματος του. Η χρήση βίας δικαιολογείται μόνο στην περίπτωση αυτοάμυνας για προστασία της σωματικής ακεραιότητας ή της ζωής του.
Τι γίνεται στην πράξη σήμερα;
Εν έτει 2021 παρατηρείται, παγκοσμίως, έξαρση της αστυνομικής βίας και κατάχρηση εξουσίας των αστυνομικών προς τους πολίτες, στα πλαίσια του νεοφιλελεύθερου συστήματος που προσπαθούν οι δεξιές κυβερνήσεις να εδραιώσουν κοινωνικοπολιτικά, με προσχηματικές αιτίες την οικονομική κρίση, την τρομοκρατία και την πανδημία.
Η αστυνομοκρατία προκαλεί φόβο και ο φόβος με την σειρά του γεννάει περιορισμούς κινήσεων, εκφράσεων, συναισθημάτων και επιθυμιών εξαλείφοντας τον αυθορμητισμό και την ελευθερία του ανθρώπου.
Συνέπεια της υπερβολικής αστυνόμευσης είναι η πρόκληση αντιδράσεων στους πολίτες, που δεν ανέχονται την αναίτια άσκηση βίας και ακραίου βαθμού ελέγχου των αστυνομικών και ιδιαίτερα προς την νεολαία.
Η απάθεια και η άρνηση ορισμένης μερίδας πολιτών, να αντιταχθούν στην κρατική τρομοκρατία, δίνει έδαφος ανάπτυξης μεγαλύτερης βίας και αυταρχισμού προκείμενου να διαλύσει τις όποιες συλλογικές μορφές αντίστασης.
Όσο μεγαλύτερη είναι η αντίδραση και η συμμετοχή του λαού, τόσο περισσότερο θα επηρεάσει την συμπεριφορά της αστυνομίας και των κυβερνήσεων.
Τα διάφορα περιστατικά που σημειώθηκαν στην επέτειο της δολοφονίας του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, με την καταστροφή της ανθοδέσμης στο σημείο της δολοφονίας, τη χρήση δακρυγόνων και κρότου λάμψης ακόμα και σε κλειστούς χώρους, την αστυνομική ασυδοσία στη Γαλλία με “σφραγίδα” Μακρόν καθώς και την πρόσφατη άδικη δολοφονία του 25χρονου Αλβανού από τις Αλβανικές Αρχές, μας θυμίζουν, συνεχώς, ότι η αστυνομία δεν μπορεί να λειτουργεί ανεξέλεγκτα και εκτός δημοκρατικών ορίων.
Η υπέρβαση των ορίων στην εκτέλεση των καθηκόντων του εκάστοτε αστυνομικού έχει συνδεθεί και με άλλες συνιστώσες, όπως οι πολιτικές καταβολές που φέρουν ως προσωπικότητες. Σε πολλές περιπτώσεις, οι αστυνομικοί δεν έχουν δικαστεί για τις πράξεις τους, έχουν τεθεί απλώς σε διαθεσιμότητα και κάποιες φορές απολύονται, αλλά σπάνια τους επιβάλλεται ποινή φυλάκισης, ενισχύοντας το καθεστώς ατιμωρησίας για τους προστάτες του νόμου.
Με τον Covid-19 να “θερίζει” κόσμο η προστασία της δημόσιας υγείας αποτελεί μείζον ζήτημα, ωστόσο η εκτεταμένη και ακραία χρήση αστυνομικής βίας σε δημόσιους χώρους σε καμία περίπτωση δεν εξυπηρετεί τη διαφύλαξη της υγείας των πολιτών, ούτε καλλιεργεί το σεβασμό των μέτρων προστασίας που έχουν ληφθεί. Η αστυνομική αυθαιρεσία σε βάρος πολιτών που δεν τήρησαν, ενδεχομένως, τους κανόνες κοινωνικής αποστασιοποίησης μαρτυρά αυτό που ξέρουμε όλοι.
Ο υπερβάλλων ζήλος για επιβολή διοικητικών προστίμων είναι στην ουσία “θα πάρω χρήματα από τον Χ για να τα δώσω με την μορφή επιδόματος στον Ψ”, εξυπηρετώντας με αυτόν τον τρόπο τα συμφέροντα της κυβέρνησης από την τσέπη του λαού.
Μπορεί ν’ αλλάξει η Αστυνομία;
Η αστυνομία παίρνει εντολές από την εκάστοτε Ελληνική κυβέρνηση. Η εξυγίανση και ο εκδημοκρατισμός της αστυνομίας δεν είναι ουτοπία για πραγμάτωση. Τα ανώτατα κλιμάκια της αστυνομίας παίρνουν εντολές από την κυβέρνηση και τις μεταβιβάζουν στα εκτελεστικά τους όργανα, δηλαδή στους αστυνομικούς, ώστε να την εφαρμόζουν στην ολότητα της κοινωνίας και όχι ταξικά και επιλεκτικά, όπως γίνεται. Ο πολίτης έχει φωνή και έχει βαρεθεί να βλέπει τις κοινωνικές αδικίες απέναντι στο φτωχότερο και αδύναμο στρώμα της κοινωνίας. Η συνεχής δημοσιοποίηση περιστατικών και καταγγελιών μέσω των social media είναι ένας τρόπος να σταματήσει ο φαύλος κύκλος της βίας.
Οι κυβερνήσεις και οι αρμόδιοι υπουργοί φέρουν την ευθύνη να αλλάξουν την κατάσταση και μπορούν να το κάνουν, από την θέση που κατέχουν, αρκεί να τους θυμίσουμε ότι ο Λαός τους εκλέγει και μπορεί και να τους “κατεβάσει”. Αφού όλα μπορούν να αλλάξουν, έτσι και η αστυνομία μπορεί να αποκτήσει ένα πιο ακριβοδίκαιο, ανεξάρτητο και ανθρώπινο προφίλ.
Για τον Αλέξανδρο Γρηγορόπουλου, για τον Ζακ, για τον Γάλλο διανομέα Chouniat, για τον Αφροαμερικανό George Floyd και για όλους τους άλλους που είχαν και θα έχουν την ίδια τύχη αν δεν κάνουμε κάτι γι αυτό και εμείς.