Αύριο ξεκινούν οι Πανελλήνιες. Μια λέξη βαριά για πολλούς μαθητές και οικογένειες και μια διαδικασία που, δεκαετίες τώρα, έχει χτιστεί σαν να κρίνει τα πάντα: την επιτυχία, το μέλλον, την αξία σου.
Αλλά δεν τα κρίνει όλα. Ούτε το μέλλον σου, ούτε την ταυτότητά σου. Ούτε καν το επαγγελματικό σου μονοπάτι γιατί ο δρόμος σου δεν τελειώνει στις πανελλήνιες. Οι Πανελλήνιες υπήρξαν για χρόνια ο «μόνος δρόμος», γιατί έτσι δούλευε το μεταπολιτευτικό μας σύστημα: δημόσιο πανεπιστήμιο → πτυχίο → ασφάλεια → πιθανή θέση στο Δημόσιο. Ήταν μια συνταγή σταθερότητας για πολλούς και για καιρό αλλά το μοντέλο ναυάγησε. Όχι επειδή απέτυχαν οι μαθητές, αλλά επειδή άλλαξε ο κόσμος και η οικονομία της χώρας, φυσικά.
Το αφήγημα αλλάζει αλλά για ποιους;
Η σημερινή κυβέρνηση, με τη σφραγίδα της Νέας Δημοκρατίας, επιλέγει να αλλάξει το αφήγημα. Όχι προσφέροντας περισσότερες ευκαιρίες ή αναβαθμίζοντας τα δημόσια ΑΕΙ, αλλά δίνοντας χώρο στα ιδιωτικά πανεπιστήμια και αυτό από μόνο του δεν θα ήταν καθόλου κακό, αν ύπαρχε ως αντίβαρό η ίδια δυναμική για την δημόσια παιδεία.
Στην πράξη όμως…
Μαθητές που απέτυχαν στις Πανελλήνιες αλλά έχουν την οικονομική δυνατότητα, θα συνεχίσουν την ακαδημαϊκή τους πορεία κανονικά, απλώς ιδιωτικά και δεν λέω ότι αυτό είναι κακό, είναι μια εναλλακτική λύση. Το πρόβλημα είναι ότι δεν έχουν αυτό το προνόμιο οι υπόλοιποι που θα ξαναδώσουν, θα αγχωθούν, θα ξανακουβαλήσουν στις πλάτες τους την ενοχή ότι «δεν τα κατάφεραν» γιατί μια εξέταση κρίνει το τι θα γίνουν στη ζωή τους.
Αυτό δεν είναι ισότητα. Είναι προνόμιο με δίδακτρα και είναι εξοργιστικό, όταν την ίδια στιγμή το αφήγημα παραμένει: “Πέρασε παιδί μου στο Πανεπιστήμιο, να δεις χαΐρι”.
Τελικά, τι σημαίνει «πετυχαίνω»;
Η αλήθεια είναι ότι η επιτυχία δεν έχει μία μορφή και σίγουρα δεν είναι ο βαθμός σου. Δεν χωράει σε μία σχολή, ένα πτυχίο ή ένα γραφείο. Μπορείς να πετύχεις χτίζοντας το δικό σου επάγγελμα, δημιουργώντας τέχνη, υπηρετώντας μια ανάγκη της κοινωνίας που δεν μετριέται με μόρια.
Μπορείς να είσαι ελεύθερος επαγγελματίας, τεχνίτης, επιχειρηματίας, καλλιτέχνης, δημιουργός.
Μπορείς να ακολουθήσεις δρόμους που το σχολείο ούτε που ανέφερε. Γιατί είσαι πολύ περισσότερα από έναν βαθμό.
Γιατί η αποτυχία στις Πανελλήνιες μπορεί να είναι η αρχή ενός δρόμου πιο δικού σου, πιο αληθινού. Τουλάχιστον αυτό ίσχυε για εμένα και δεν τα πήγα και άσχημα. Αν περάσεις μπράβο, αν όχι μην φοβάσαι, έχεις δρόμο μπροστά.
